Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένας παππούς ...Γιώργος Κανδηλάπτης το όνομά του. Ζούσε σε μία παραλιακή μεγαλούπολη. Ηταν ένας όμορφος άντρας με ένα μεγάλο και παχύ μουστάκι . Συνήθιζε να λέει για το μουστάκι του ΄΄Εις τους αγγέλους ο Θεός έδωκε τα φτερά , στις γυναίκες τα μαλιά και στους άνδρες το μουστάκι΄΄...
Τα βράδια μπροστά στο τζάκι , δεν μπορούσε ν΄ αντισταθεί στις παρακλήσεις των δύο εγγονών του .....΄΄παππού, παππού, πες μας εκείνο το παραμύθι, για την άλλη πατρίδα΄΄...
Ο παππούς ούτε αυτή τη φορά τους χάλασε το χατήρι. Κοίταξε έξω από το παράθυρο, σαν κάτι να περίμενε και άρχισε το παραμύθι ... ΄΄Πριν πολλά πολλά χρόνια , αν δεν κάνω λάθος φέτος συμπληρώνονται ακριβώς ογδόντα οχτώ χρόνια , αναγκαστήκαμε , χιλιάδες Ελληνες πατριώτες να εγκαταλείψουμε την πατρίδα μας. Αυτοί που κυβερνούσαν τον τότε κόσμο αποφάσισαν για εμάς. Υπογράψανε , λέει, οι πρωθυπουργοί μας μία συνθήκη , είχε και όνομα , τη λέγανε συνθήκη της Λωζάνης , σύμφωνα με την οποία θα έπρεπε να γίνει ανταλλαγή των ανθρώπων. Εμείς δηλαδή ,που ζούσαμε στα άγια χώματα του Πόντου και της Μικράς Ασίας γενικότερα , θα έπρεπε να μαζέψουμε τα πράγματά μας και να πάρουμε το δρόμο της εξορίας για να έρθουμε στην Ελλάδα. Και από την Ελλάδα , το ίδιο θα έπρεπε να κάνουν όσοι ήταν Τούρκοι , θα έπρεπε να πάνε στην Τουρκία.
Και πράγματι, αφού μαζέψαμε όσα πράγματα μπορούσαμε , περίλυποι κλείσαμε τα σπίτια μας , τους επίγειους παραδείσους μας και προσκυνήσαμε για τελευταία φορά τις εκκλησίες και τους προσφιλείς τάφους των γονιών μας. Μέσα στα πράγματά μας βάλαμε και τα ιερά μας κειμήλια. Εγώ πήρα μαζί και τα οστά του αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού , τα οποία με μύριους κόπους και θυσίες κατάφερα να διασώσω...(αυτοβιογραφία Γ. Κανδηλάπτη). Θέλαμε να τα έχουμε μαζί μας στη νέα πατρίδα για να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη της πατρίδας , που τόσο βίαια και άδικα εγκαταλείπαμε. Ρίξαμε μια τελευταία ματιά στα βουνά τα οποία έμοιαζαν να έκλαιγαν κι αυτά για τον αποχωρισμό μας...Ηταν πολύ βαρύς ο αποχωρισμός της πατρίδας. Στο λιμάνι μας περίμεναν τα ελληνικά ατμόπλοια ΄΄Θρασύβουλος΄΄ και ΄΄Καβάλα΄΄ , περίιμεναν να μας πάρουν για την Ελλάδα. Πάνω από 4000 ψυχές είχαν στοιβαχτεί στα πλοία. Εσκυψα και φίλησα για τελευταία φορά την αγαπημένη γη του Πόντου με δάκρυα στα μάτια και αναφώνησα ΄΄Χαίρε Αθάνατε Πόντε΄΄...
Το πλοίο σήκωσε την άγκυρα και σε λίγο αφήσαμε πίσω μας τον μαυροντυμένο Πόντο>> . Ενα δάκρυ κύλαγε από τα μάτια του παππού, καθώς άρχισε να σιγοτραγουδά...
΄΄Την πατρίδαμ έχασα ,
έκλαψα και πόνεσα....
Λύουμαι κι αροθυμώ,
κι ανασπάλω κι επορώ.....ο-ί, ο-ί...
Εκκλησίας έρημα,
μοναστήρα ακάντηλα,
πόρτας και παράθυρα, επέμναν ακρόνυχτα,,,,,>>
Ο μικρός Γιωργάκης του δίνει ένα μαντήλι. Ο παππούς σκουπίζει τα δάκρυά του, χαιδεύει τον εγγονό του και συνεχίζει ....<<Το πλοίο μας έφθασε στη Θεσσαλονίκη και μετά 4 ώρες έφυγε και πάλι . Το ταξίδι μας αυτό κράτησε 24 ώρες και στη συνέχεια φθάσαμε σε ένα μικρό νησάκι , τον Αγιο Γεώργιο, κοντά στη Σαλαμίνα. Αφού αποβιβαστήκαμε μας κούρεψαν όλους , άνδρες και γυναίκες και μας οδήγησαν φαλακρούς στα λουτρά. Εκεί να βλέπατε , τι κλάμα έπεσε...πολλά από τα νέα παιδιά έκλεγαν και πολλές δεσποινιδούλες λυποθυμούσαν βλέποντας τον εαυτό τους σ΄ αυτήν την κατάσταση!!!
Μετά δεκατέσσερις ημέρες καραντίνα το πλοίο μας μετέφερε και πάλι στη Θεσσαλονίκη και από εκεί στις 24 Αυγούστου μας μετέφεραν στην Αλεξανδρούπολη όπου και εγκατασταθήκαμε. Είπαμε να μαζέψουμε τις πληγές μας , να ζήσουμε...
Στις 6 Οκωβρίου 1924 διορίζομαι ως δάσκαλος σ΄ ένα χωριό έξω από την Αλεξανδρούπολη , τα Πάταρα... Είχα μαζί μου τη γιαγιά σας και τα τρία παιδιά μου , το θείο Αναστάση, τη θεία Ανδρονίκη και το θείο Θεόδωρο...Στο χωριό υπήρχαν και άλλοι πρόσφυγες που τους είχαν πάει νωρίτερα εκεί. Προσπαθούσαν να στήσουν το νέο τους σπιτικό , για να εγκαταστήσουν τη φαμελιά τους. Οσοι δηλαδή επέζησαν από εκείνη τη μεγάλη καταστροφή και τις κακουχίες που αντιμετώπισαν.
Στο κέντρο του χωριού υπήρχαν δύο εγκαταλελημένα σπίτια. Καθάρισα το ένα για να μείνουμε και το άλλο το έκανα σχολείο . Σκεφτόμουν τα σχολεία που είχαμε στον Πόντο και τις συνθήκες που βρήκα σ΄ αυτό...Πόρτες και παράθυρα το σχολείο δεν είχε , θρανία δεν υπήρχαν , ούτε σχολική εφορία , ούτε και ταμείο ούτε χρήματα...Κατάλαβα πως δεν είχα να περιμένω και πολλά από το κράτος. Εξ άλλου σε ποιον να προστρέξει και αυτό ; Σήκωσα τα μανίκια και δούλεψα σκληρά , με προσωπική εργασία, πρώτα άνοιξα και έφτιαξα τα παράθυρα και την πόρτα, ισοπέδωσα και καθάρισα την αυλή από τα χόρτα και τα άγρια δέντρα , φύτεψα λουλούδια και αρκετά καινούργια δέντρα . Και όταν μεγάλωσαν και καρποφόρησαν έγιναν γνωστά ως τα ΄΄δέντρα του δασκάλου΄΄... Ετσι εξασφάλισα και τον σχολικόν κήπον.
Στη συνέχεια , μεσολάβησα να έρθουν κάποια θρανία και επειδή το σχολείο δεν είχε ούτε εποπτικά μέσα , συμφώνησα με τον αρχιτσέλιγγα να βοσκήσει τα πρόβατά του αντί ενοικίου 2000 δρχ. Επειτα ζήτησα ρούχα και κουβέρτες για τους πρόσφυγες , από την Αμερικάνικη βοήθεια. Ονειρό μου ήταν ΄΄να έχωμεν ακρίτας άξιους του ονόματός των΄΄. Να ήσασταν από μία γωνιά και να βλέπατε όταν ήρθε η γιορτή των σχολείων , οι άνθρωποι ήρθαν στη γιορτή με διαφόρων ειδών αμφιέσεων, σαν να βρισκόταν κανείς στο χορό του Μ. Ναπολέοντα, ανάμεσα σε μαρκησσίες, δούκες και πρίγκιπες....>>. Ο παππούς δεν μπόρεσε να συγκρατήσει ένα μειδίαμα κάτω από το παχύ μουστάκι του ...Τα παιδιά χαμογελούν και αυτά...
- Και μετά , και μετά παππού;
- Τα χρόνια πέρασαν Αγγελικούλα, όταν μεγαλώσεις θα μάθεις πιο πολλά. Οι άνθρωποι άρχισαν να αναθαρεύουν , να παντρεύονται, να γεννούν παιδιά, γεννήθηκε η ελπίδα και πάλι στις ζωές μας. Θέλαμε να ριζώσουμε και θα ριζώναμε...
Ο παππούς έγειρε το κεφάλι . Ενα δάκρυ είχε σταματήσει στις άκρες των ματιών του. Οι αναμνήσεις του έφεραν μια γλυκόπικρη ζάλη.
- <<Ελα πάμε Γιωργάκη>>, είπε η Αγγελικούλα στον αδελφό της, <<Ο παππούς αποκοιμήθηκε. Θα μας πει τη συνέχεια του παραμυθιού σαν ξυπνήσει...>>.
Υ.Γ. Το μικρό αυτό παραμύθι το έφτιαξα στηριζόμενη σε πληροφορίες από την αυτοβιογραφία του Γεωργίου Κανδηλάπτου-Κάνεως. Αφιερώνεται στους προγόνους μας Πόντιους και Μικρασιάτες , στον Ελληνισμό της Ανατολίας , που τους υποχρέωσαν βιαίως να εγκαταλείψουν τις προγονικές εστίες., με την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης, το μεγαλύτερο σκλαβοπάζαρο του 20ου αιώνα , όπως έχει χαρακτηριστεί .
Η Συνθήκη της Λωζάνης υπογράφηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας στις 24 Ιουλίου 1923 από την Ελλάδα, την Τουρκία και τις άλλες χώρες που πολέμησαν στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και τη Μικρασιατική εκστρατεία 1919-1922. Η ανταλλαγή των μειονοτήτων έγινε με βασικό κριτήριο τη θρησκεία. Μετακινήθηκαν από τη Μικρά Ασία στην Ελλάδα 1.650.000 Τούρκοι υπήκοοι,χριστιανικού θρησκεύματος και από την Ελλάδα στην Τουρκία 670.000 Έλληνες υπήκοοι, μουσουλμανικού θρησκεύματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου