Σύλλογος Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου Ο ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ

Σύλλογος Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου Ο ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ
Ο σύλλογος είναι πολιτιστικός και αθλητικός. Τα μέλη του συλλόγου είναι από τη Μακεδονία, τη Θράκη ,οι απανταχού Ποντιακής καταγωγής καθώς και φίλοι που αγαπούν το σύλλογο. Ο σύλλογος ιδρύθηκε το 2003 ως σύλλογος Βορειοελλαδιτών Σύρου και αθλητικός σύλλογος ''Ο Μέγας Αλέξανδρος''. Σήμερα ο σύλλογος, μετά την τροποποίηση του καταστατικού του, φέρει τη νέα του .επωνυμία Η αίθουσα του συλλόγου βρίσκεται στο Κάτω Μάννα (Χώνες) επί του κεντρικού δρόμου. ΤΗΛΕΦΩΝΑ επικοινωνίας 6932411950. ΤΜΗΜΑΤΑ : Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι κάθε Παρασκευή 17.00-19.00, Σάββατο 10.30-12.30 και 16.30-18.30 - ΤΜΗΜΑ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΧΟΡΩΝ :Τμήμα παιδιών και εφήβων κάθε Παρασκευή 19.10-20.00 και 20.00-21.00 . Τμήμα ενηλίκων κάθε Κυριακή 18.30-19.30 για αρχάριους και 19.30-20.30. για προχωρημένους. Χοροδιδάσκαλος ο Χρήστος Καρυοφυλλίδης. Σκοπός μας , να ΜΗΝ ξεχάσουμε τις ρίζες μας και να μεταλαμπαδεύσουμε στα παιδιά μας την ιστορία μας.

Translate

Τρίτη 13 Νοεμβρίου 2012

Το έθιμο της Αγίας Βαρβάρας στο Σύλλογο Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου




Μία από τις σπουδαιότερες παρακαταθήκες, που μας άφησαν οι παλιότεροι είναι τα έθιμα. Στην Ελλάδα τα έθιμα υπάρχουν από την Ομηρική εποχή, διατηρήθηκαν δια μέσου των αιώνων, από γενιά σε γενιά, άγραφτα μόνο με την παράδοση. Από αρχαιοτάτων χρόνων τα έθιμα είναι ο καθρέφτης του Ελληνικού λαού. Βάσει αυτών κατόρθωσε να διατηρήσει ακμαίο το ηθικό του, και τον πολιτισμό του , σε χρόνους κατοχής και δουλείας, όταν το Ελληνικό Έθνος κινδύνευε με αφανισμό.
 
 
Η Θρακιώτικη ιδιαίτερα παράδοση έχει μια παρακαταθήκη από πληθώρα εθίμων, που έχουν την αφετηρία τους στα αρχαία χρόνια.
 

Ένα από αυτά είναι το έθιμο της Βαρβάρας, που έχουμε την τύχη να το βιώνουμε μέχρι σήμερα μαζί με τους Θρακιώτες της Βέροιας. Το έθιμο της Βαρβάρας γιορτάζονταν στην περιοχή της Θράκης ανήμερα της Αγίας Βαρβάρας, στις 4 Δεκεμβρίου. Είναι πανάρχαιο έθιμο και θυμίζει την πανσπερμία. Το σιτάρι από τα αρχαία χρόνια κατέχει την πρώτη θέση στη διατροφή του λαού μας , γι' αυτό πολλά έθιμα συνδέονται με τη σπορά και το θερισμό, όπως αυτό που γιορτάζουμε σήμερα. Γίνεται χρονικά ακριβώς την περίοδο που έχει τελειώσει η σπορά του σιταριού κι ο σπόρος ξεκουράζεται στα σπλάχνα της γης. Τα αρχαία ακόμα χρόνια οι νοικοκυρές μοίραζαν γλυκό ζουμί από σιτάρι αυτήν την περίοδο θέλοντας να έχουν την εύνοια για μια επιτυχημένη σοδειά. Αργότερα, όταν οι Θράκες ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό, συνέδεσαν το έθιμο με τη ζωή της Αγίας Βαρβάρας και του έδωσαν και το όνομά της.
 

 
Σ΄ αυτό το σημείο αξίζει να πούμε λίγα λόγια για τη ζωή της Αγίας, όπως τα βρήκαμε στο Συναξάρι των αγίων.
H Αγία Βαρβάρα έζησε τον 3ο αιώνα μ. Χ. Ο πατέρας της ήταν ένας από τους πιο πλούσιους ειδωλολάτρες της Ηλιουπόλεως και ονομαζόταν Διόσκουρος. Μοναχοκόρη η Βαρβάρα, διακρινόταν για την ομορφιά του σώματός της, την ευφυΐα και σωφροσύνη της. Στη χριστιανική πίστη κατήχησε και είλκυσε τη Βαρβάρα μια ευσεβής χριστιανή γυναίκα. Η Αγία Βαρβάρα όντας όμορφη γυναίκα, κλείστηκε από τον πατέρα της, όταν εκείνος έφυγε για ταξίδι, σε έναν πύργο, ούτως ώστε να μην μπορεί κανένας να τη δει. Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού της διδάχτηκε το Χριστιανισμό από μια ευσεβή Χριστιανή, που ήταν στην υπηρεσία της. Φεύγοντας ο πατέρας της άφησε εντολή να κατασκευαστεί ένα λουτρό στον πύργο και σε αυτόν να ανοιχτούν δύο παράθυρα. Η Αγία Βαρβάρα έδωσε εντολή να ανοιχτεί και ένα τρίτο, θέλοντας έτσι να μαρτυρήσει την πίστη της στον τριαδικό Θεό.
Γυρνώντας από το ταξίδι ο πατέρας της, και βλέποντας το τρίτο παράθυρο, θύμωσε. Τον θυμό του αύξησε η άρνηση της Αγίας να δεχτεί τα συνοικέσια που είχε φέρει μαζί του ο πατέρας της, η ομολογία ότι ήταν πλέον Χριστιανή και όχι ειδωλολάτρισσα, καθώς και το ότι μπροστά του η Αγία Βαρβάρα έκανε το σταυρό της. Στον θυμό του πάνω ο πατέρας της προσπάθησε να την αποκεφαλίσει και η Αγία τράπηκε σε φυγή. Κατά τη διάρκεια της φυγής της βρέθηκε στο βουνό, όπου κρύφτηκε σε έναν βράχο, που άνοιξε θαυματουργικά στα δύο. Ένας βοσκός που είδε το θαύμα, το ανέφερε στον πατέρα της, ο οποίος συνέλαβε τελικά την Αγία και την οδήγησε στον έπαρχο της περιοχής, Μαρκιανό.
 
 
Εκεί η Αγία ομολόγησε για μια ακόμη φορά την πίστη της και περιγέλασε τα είδωλα. Ο Έπαρχος θαυμάζοντας την ομορφιά της προσπάθησε στην αρχή να την μεταπείσει, βλέποντας όμως ότι εκείνη ήταν ανένδοτη την υπέβαλε σε μαρτύρια, περισσότερο για να την σώσει από την οργή του πατέρα της, που ήθελε να φονευθεί. Πληγωμένη και βαριά τραυματισμένη η Αγία φυλακίστηκε και στο κελί της εμφανίστηκε το βράδυ ο Χριστός, που θεράπευσε όλες τις πληγές της και την παρότρυνε να διατηρήσει την πίστη της. Ο Έπαρχος βλέποντας την άλλη μέρα την Αγία θεραπευμένη, αντί να πιστέψει κι αυτός στο Χριστό, διέταξε να συνεχιστούν τα βασανιστήρια της Αγίας Βαρβάρας. Ένα από αυτά ήταν και η περιφορά της στους δρόμους γυμνή. Όταν το άκουσε αυτό η μάρτυς προσευχήθηκε φλογερά στο Θεό και ο Θεός την άκουσε. Τα φορέματά της αφαιρούνταν, αλλά κατά τρόπο θαυμαστό, άλλα ωραιότερα αντικαθιστούσαν τα αφαιρούμενα. Μια γυναίκα, η Ιουλιανή, βλέποντας το θαύμα αυτό θέλησε να διακηρύξει και αυτή την πίστη της και να υπομείνει μαζί με την Αγία Βαρβάρα τα μαρτύρια. Έτσι κι έγινε, έως ότου ο Έπαρχος διατάξει τον αποκεφαλισμό και των δύο γυναικών. Ο πατέρας της Αγίας Βαρβάρας θέλησε να εκτελέσει με τα ίδια του τα χέρια την εντολή του Έπαρχου και έτσι η Αγία Βαρβάρα παρέδωσε το πνεύμα της στον Ιησού Χριστό μετά τον αποκεφαλισμό της από τον ίδιο της τον πατέρα. Η Ιουλιανή της Νικομήδειας μαρτύρησε μαζί με τη Βαρβάρα και τιμάται επίσης ως Αγία.
Κατά την παράδοση, ενώ το ξίφος του πατέρα της έκοβε το κεφάλι της, η Θεία Δίκη με μορφή κεραυνού έκαψε τον άσπλαχνο πατέρα. Αυτόν τον τιμωρό κεραυνό, συμβολίζουν τα πυρά του πυροβολικού μας κι έχουν ως προστάτιδα την Αγία Βαρβάρα.
Η Αγία Βαρβάρα θεωρούνταν από τους κατοίκους της Θράκης προστάτιδα των παιδιών από τις κακές παιδικές ασθένειες και ιδιαίτερα της ευλογιάς που προκαλούσε πολλούς θανάτους στον παιδικό πληθυσμό. Γι' αυτό καθιέρωσαν στη γιορτή της , για να την "γλυκάνουν" να μοιράζουν γλυκό κολυβόζουμο, που το ονόμασαν "Βαρβάρα". Η παρασκευή της "Βαρβάρας" λέγεται ότι καθιερώθηκε από το εξής περιστατικό.

 


Ο σατανικός νους του Διόσκουρου, είχε συλλάβει ένα σατανικό και αποτρόπαιο σχέδιο για την εξόντωση των Χριστιανών της περιοχής του. Κάλεσε όλους τους αρτοποιούς της περιοχής του και τους έδωσε εντολή να βάλουν δηλητήριο στο ψωμί που θα παρασκεύαζαν και οι πωλητές τροφίμων δηλητήριο στα τρόφιμα που θα πωλούσαν. Το μυστικό αυτό το έμαθε η κόρη του η Βαρβάρα, και ειδοποίησε τους χριστιανούς να μην αγοράσουν ψωμί και τρόφιμα, και να πορευτούν με τα υπολείμματα που είχαν στα σπίτια τους. Έτσι κάθε Χριστιανική οικογένεια μαγείρεψε ότι πρόχειρο της βρέθηκε στο σπίτι. Επειδή όμως τα τρόφιμα που τους είχαν απομείνει ήταν πολύ λίγα και κάθε είδος από μόνο του δεν έφτανε για μια σωστή μαγειριά, έβαλαν στην κατσαρόλα λίγο από όλα. Δηλαδή, λίγο στάρι, μερικά φασόλια, κουκιά, σταφίδες και ότι άλλο σχετικό είχαν, κι όλα μαζί τα μαγείρεψαν. Έτσι χάρη στη Βαρβάρα σώθηκαν και από τότε σε ανάμνηση αυτού του περιστατικού καθιερώθηκε στη γιορτή της να μαγειρεύουν το παρασκεύασμα αυτό που είναι γλυκό και φαγητό μαζί και λέγεται  "ΒΑΡΒΑΡΑ"

CIMG0305Στη Θράκη χρησιμοποιούν εννέα είδη για την παρασκευή της Βαρβάρας. (σιτάρι, μύγδαλα, καρύδια, ρόδια, σταφίδες, κανέλα, σουσάμι, ταχίνι και φρούτα ψιλοκομμένα, κυρίως μήλα σκληρά) Στην περιοχή της Μακράς Γέφυρας και της Αδριανούπολης για γούρι έριχναν μέσα 3 έως 4 κουκιά και όποιος τα έβρισκε θεωρούνταν καλότυχος.
Η "Βαρβάρα" παρασκευάζονταν την παραμονή της εορτής της Αγ. Βαρβάρας και μοιράζονταν ανήμερα της γιορτής της πρωί πρωί.
 
 
"Και τότε έβλεπες από κάθε σπίτι να βγαίνουν παιδιά κρατώντας στα χέρια τους από το χερουλάκι τσίγκινα δοχεία με το γλυκό κολυβόζουμο και να το μοιράζουν στα σπίτια της γειτονιάς, απ' όπου επίσης έπαιρναν τη δική τους "Βαρβάρα" και την πήγαιναν χαρούμενα στο σπίτι τους. Ήταν εκείνη η μέρα γιορτή για τα παιδιά και κάθε χρόνο την περίμεναν με μεγάλη χαρά", διηγούνται με συγκίνηση ακόμη και σήμερα οι μεγαλύτεροι.
 
 
Η ατμόσφαιρα σ' όλο το χωριό ήταν εορταστική. Το σπίτι έπρεπε οπωσδήποτε να λάμπει από καθαριότητα και να είναι πανέτοιμο να δεχτεί κάθε επισκέπτη. Σ' ένα μεγάλο πανηγύρι στην καρδιά του Χειμώνα εξελίσσονταν τελικά η γιορτή της Αγίας Βαρβάρας στη Θράκη με τη Θρακιώτισσα γυναίκα φορώντας την παραδοσιακή θρακιώτικη φορεσιά να πρωτοστατεί στο όλο σκηνικό. 


Επί πλέον, ο λαός μας συνέδεσε την ημέρα της γιορτής της Αγίας Βαρβάρας με τον ερχομό του χειμώνα και το κρύο που όλο και δυναμώνει: " Η Αγια-Βαρβάρα βαρβαρώνει, ο Αϊ-Σάββας σαβανώνει κι ο Αϊ-Νικόλας παραχώνει " ή "Αγιά Βαρβάρα μίλησε και Σάββας απεκρίθη ο Άη-Νικόλας έφτασε με χιόνια φορτωμένος".


 
Γι' αυτό από τα παλιά χρόνια η γιορτή της Αγ. Βαρβάρας ήταν το χρονικό σημείο που σταματούσαν οι γεωργικές ασχολίες, αλλά και οι φροντίδες που είχαν σχέση με την καθαριότητα των σπιτιών. Και τις μεγάλες νύχτες του Δεκέμβρη οι γιορτές των Αγίων της εκκλησίας μας έδιναν την ευκαιρία στους ανθρώπους να ανταλλάξουν επισκέψεις και να απολαύσουν τη ζεστασιά των καλοστρωμένων σπιτικών.

 


Δυστυχώς σήμερα από τη μια ο σύγχρονος τρόπος ζωής κι απ' την άλλη η εισβολή της τηλεόρασης στα σπίτια μας, έγιναν αιτία να απομακρυνθούμε από τα παραδοσιακά μας πρότυπα, να διακόψουμε τις κοινωνικές μας επαφές και σταδιακά να χάνουμε την πολιτιστική μας ταυτότητα και την ανθρωπιά μας. Ευτυχώς όμως , που υπάρχουν ακόμα άνθρωποι, οι οποίοι κόντρα στο ρεύμα των καιρών που τείνουν να αποκόψουν τον άνθρωπο από τις ρίζες του, αφιερώνουν ατελείωτες ώρες από τον ελεύθερο χρόνο τους στη διάσωση κα διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, δίνοντας μάχη με τη λήθη και την κοινωνική αδιαφορία και φροντίζοντας να μεταλαμπαδεύσουν την αγάπη τους αυτή στις νεότερες γενιές.
 

 
Συγχαίρουμε τις Θρακιώτισσες γυναίκες και τις ευχαριστούμε, που μέχρι σήμερα, κρατώντας την παράδοση από τις μητέρες τους, συνεχίζουν και τηρούν το έθιμο της "Βαρβάρας" και δίνουν έτσι την ευκαιρία σ' όλους εμάς τους υπόλοιπους να γνωρίσουμε το μεγαλείο της ελληνικής παράδοσης .
 
Θρακική Εστία Βέροιας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου