Ο σύλλογος Ποντίων & Βορειοελλαδιτών Σύρου τιμά τον προστάτη του Αγιο Ευγένιο

Ο σύλλογος προσκαλεί τα μέλη και τους φίλους του στο σινάφι που θα τελεστεί  με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Ευγενίου του εκ Τραπεζούντος, προστάτη του συλλόγου , στον Ιερό Ναό του Μάννα την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2017.

Ο αντιπρόεδρος του συλλόγου κ. Μάνος Τελώνης θα αναφερθεί στη ζωή του αγίου . 

Θα ακολουθήσει κέρασμα από το σύλλογο.


ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
του κ. Εμμανουήλ Τελώνη

Εκτός από τη συμβολή του Πόντου στην ιστορία, τη μυθολογία, τη λαογραφία, την επιστήμη, την τέχνη και τα γράμματα σε ολόκληρη τη μακραίωνη πορεία του ελληνισμού, θα πρέπει να συνεκτιμηθεί και η συμβολή του στην εδραίωση και διάδοση του χριστιανισμού στην Ανατολή.

Πολύ νωρίς, μετά την Πεντηκοστή και το σχηματισμό της πρώτης Εκκλησίας συναντάμε τον Απόστολο Ανδρέα με τον αδελφό του Πέτρο να διδάσκει το λόγο του Θεού στη Σινώπη και τη Σαμψούντα, από τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες οργανώνονται μεγάλες μονές και προσκυνήματα με εξέχουσα τη μονή της Παναγίας Σουμελά, ενώ στον Πόντο και την ευρύτερη περιοχή έζησε, έδρασε ή μαρτύρησε ένα μεγάλο πλήθος Αγίων προσώπων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, μεταξύ άλλων ο Όσιος Νίκων ο «Μετανοείτε», η Αγία Βαρβάρα, ο Άγιος Νικόλαος, ο Άγιος Χριστόφορος, ο Μέγας Βασίλειος, ο Άγιος Αντώνιος ο Στουδίτης, ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης, αλλά και ο Άγιος Ευγένιος ο Τραπεζούντιος, τη μνήμη του οποίου τιμά σήμερα ο Σύλλογος Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου «Ο Εύξεινος Πόντος».

Ο Άγιος Ευγένιος είναι ο πολιούχος Άγιος της Τραπεζούντας, προστάτης των Μεγάλων Κομνηνών και δεύτερος Επίσκοπος της πόλης, αν θεωρήσουμε πρώτο τον ιδρυτή της, τον Απόστολο Ανδρέα. Έζησε την περίοδο των Ρωμαίων αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιλιανού (284-311 μ.Χ), γνωστοί για τους δριμύτατους διωγμούς που είχαν εξαπολύσει εναντίον των χριστιανών. Στην Τραπεζούντα διορισμένος διοικητής της Ανατολής ήταν ο Λυσίας, ο οποίος εφάρμοσε στην περιοχή ευθύνης του την αντιχριστιανική αυτοκρατορική πολιτική με απόλυτη αυστηρότητα. Ο Ευγένιος και οι συναθλητές του, Κανίδιος, Ουαλεριανός και Ακύλας, όχι μόνο δεν συμμορφώθηκαν στις αυτοκρατορικές προσταγές, άλλα παρακινούσαν τους Χριστιανούς να εκδηλώνουν χωρίς φόβο την πίστη τους και τους ειδωλολάτρες να πιστέψουν στον Εσταυρωμένο. Και οι τέσσερις άντρες υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια, αρνούμενοι κατηγορηματικά την πρόταση του Λυσία να αλλαξοπιστήσουν, για να σωθούν.

Για να μην κερδίσει η νέα θρησκεία έναντι της ειδωλολατρίας κι άλλους οπαδούς, ο Λυσίας διέταξε τη σταύρωση του Ευγενίου και στη συνέχεια τον αποκεφαλισμό του την 21^η Ιανουαρίου του 292 μ.Χ. Από τον 9^ο αιώνα καθιερώθηκε να εορτάζεται εκτός από την ημέρα του μαρτυρίου του και η ημέρα των γενεθλίων του στις 24 Ιουνίου κι έτσι μαζί με τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή αποτελούν ίσως τους μόνους Αγίους της Ορθοδοξίας που εορτάζεται και η γέννησή τους.

Η λαϊκή αφήγηση έχει διασώσει πλήθος θαυμάτων του Αγίου Ευγενίου που έσωσαν την πόλη της Τραπεζούντας από επιδρομές και ασθένειες, αλλά και ευεργετικών παρεμβάσεών του σε μεμονωμένες περιπτώσεις ανθρώπων. Η φήμη του Αγίου ήταν τόσο διαδεδομένη στην Τραπεζούντα, ώστε κατά τη διάρκεια της γιορτής του συγκεντρώνονταν χιλιάδες προσκυνητές, ενώ στα πανηγύρια προς τιμή του συμμετείχε όλος ο τοπικός πληθυσμός. Εξάλλου και τα νομίσματα της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας απεικόνιζαν από τη  μια πλευρά τη μορφή του Αγίου Ευγενίου και από την άλλη του αυτοκράτορα. Ο Ιουστινιανός σεμνύνονταν τόσο πολύ τον Άγιο Ευγένιο, ώστε έδωσε το όνομα του στο υδραγωγείο της πόλης.

Ο πρώτος ναός του Αγίου Ευγενίου, που χτίστηκε προς τιμή του, βρισκόταν κοντά στο πατρικό του σπίτι. Η Μονή του Αγίου Ευγενίου υπήρξε κατά τη διάρκεια της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας (1204-1461) ένας από τους σημαντικότερους ναούς της πόλης στον οποίο η αυτοκρατορική οικογένεια στέφονταν, παντρεύονταν, μόναζε, και θάβονταν. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αλέξιος Α΄ (1204-1222), αμέσως μόλις ίδρυσε την Αυτοκρατορία του, στέφθηκε συμβολικά αυτοκράτορας με κάθε επισημότητα στο ναό του Αγίου Ευγενίου. Στη μονή του Αγίου Ευγενίου λειτούργησε μάλιστα και η φημισμένη αστρονομική σχολή της Τραπεζούντας με αστρονόμους και μαθηματικούς. Η ανοδική πορεία ναού και μονής διακόπτεται απότομα, όταν μετά την άλωση της Τραπεζούντας το 1461, ο σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ μετέτρεψε το ναό του Αγίου Ευγενίου σε τζαμί.

Από τότε σίγησαν οι καμπάνες της εκκλησίας του πολιούχου Τραπεζούντας. Στην παραλία των Πετρωτών της Ροδόπης και στη Δράμα κτίστηκαν νέες εκκλησίες του Αγίου Ευγενίου, ενώ στην Καλαμαριά τιμάται ο Ευγένιος ως πολιούχος Άγιος. Έτσι περίπου 540 χρόνια μετά την μετατροπή του ναού του σε τζαμί και περίπου 98 χρόνια μετά τη γενοκτονία και τον βίαιο ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου, οι καμπάνες του Αγίου Ευγενίου ήχησαν και πάλι, για να μας θυμίζουν το φωτεινό παράδειγμα της άθλησης, της προσήλωσης στο στόχο, της επιμονής και της καρτερικότητάς του.