Μια φορά κι έναν καιρό, πόλεις δικές μας Γραικικές

΄΄Πεθύμησα να στολιστώ με γιορτερό στολίδι

Να πάγω στην πατρίδα μου, στ αγαπητό ταξίδι

Φύσα κοσμογυρίστρα μου, χαριτωμένη αύρα΄΄

στίχοι του Γεώργιου Βιζυηνού, από τη Βιζύη της Θράκης

Οι σύγχρονοι Ελληνες όταν αναφέρονται στη Θράκη έχουν ως εικόνα τους τρεις νομούς της Ελληνικής Επικράτειας , δηλαδή τους νομούς Εβρου, Ροδόπης και Ξάνθης.

Δε θα ανατρέξω ιστορικά το που τοποθετούν τα όρια της Θράκης ο Ομηρος, ο Ηρόδοτος , ο Διονύσιος ο περιηγητής, ο Ξενοφών, ο Στράβων...

Θα επιχειρήσω ένα μικρό ταξίδι στη νεότερη ιστορία και συγκεκριμένα το 19ο και 20ο αιώνα και πως διαμορφώθηκε , για γεωπολιτικούς λόγους , η έκταση της Θράκης .Η Θράκη , η πατρίδα του Ορφέα, του Δημόκριτου, του Σπάρτακου σήμερα είναι διαμοιρασμένη σε τρία κράτη. Τη Βόρεια Θράκη (Βουλγαρία), την Ανατολική Θράκη (Τουρκία) και το εναπομείναν 1/9 της έκτασής της κατέχει η Ελλάδα (Δυτική Θράκη) .

Συγκεκριμένα θα αναφερθώ στη Βόρεια Θράκη , τη γνωστή μας Ανατολική Ρωμυλία όπου πόλεις ελληνικές άκμαζαν στην περιοχή. Απολλωνία που μετονομάζεται σε Σωζόπολη, Οδυσσός που γίνεται Βάρνα , Μεσημβρία (μέχρι το 1908 την κατοικούσαν αποκλειστικά Ελληνες) , Αγχίαλος (με τα 3.000.000 κλήματα) , Πύργος (Μπουργκάς, γενέτειρα του Βάρναλη) , Στενήμαχος (γενέτειρα του αρχαιολόγου Χρήστου Τσούντα και του γλύπτη Κώστα Δημητριάδη) το μεγάλο ελληνικό αστικό κέντρο , Φιλιππούπολη το μητροπολιτικό πνευματικό κέντρο των Ελλήνων της Ανατολικής Ρωμυλίας, Καβακλί (με το συμπαγή ελληνικό πληθυσμό)... Πόλεις της Θράκης , με έντονο το ελληνικό στοιχείο.

Δυστυχώς «ο πανάρχαιος Ελληνισμός της Βουλ­γαρίας, υπέστη συστηματική εξόντωση από τους φορείς του Βουλγαρι­κού εθνοφυλετισμού, με αποκορύφωμα την πυρπόληση της Αγχιάλου το 1906. Ξεριζωμένοι πρόσφυγες φεύγουν από τις προαιώνιες εστίες τους για την Ελλάδα. Οπου και να κοιτάξεις στο χάρτη, από την Αλεξανδρούπολη έως το Βόλο και από τη Μακεδονία έως τη Θεσσαλία, την Εύβοια, τη Στερεά Ελλάδα , πόλεις και χωριά φέρουν τα ονόματα των πατρογονικών εστιών, για να θυμίζουν στους νεότερους ότι κάποτε υπήρξε και μια άλλη Ελλάδα εκεί στα Βόρεια και Ανατολικά σύνορά μας, όπως και στα Νότια της Ευρώπης η Μεγάλη Ελλάδα.

Όλα ξεκίνησαν το 1878, όταν ο ρωσικός στρατός νίκησε τους Τούρκους και απελευθέρωσε τα ανατολικά Βαλκάνια μετά από έξι αιώνες Οθωμανικού ζυγού. Στη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου η Ρωσία ζήτησε τη δημιουργία της μεγάλης Βουλγαρίας. Με τη Συνθήκη του Βερολίνου που ακολούθησε , δημιουργείται το πριγκιπάτο της Βουλγαρίας και η ηγεμονία της Ανατολικής Ρωμυλίας με πρωτεύουσα τη Φιλιππούπολη. Τα σύνορά της αποτελούσαν από Βορρά η οροσειρά του Δίμου, από Νότο η οροσειρά της Ροδόπης, από Δυσμάς ο Όρβηλος και από Ανατολικά ο Εύξεινος Πόντος. Σύμφωνα με τη Συνθήκη υπήρχε ισοπολιτεία στη διοίκηση του ελληνικού, του βουλγαρικού και του τουρκικού στοιχείου.

Η ορολογία Ανατολική Ρωμυλία είναι Τουρκική και σημαίνει Χώρα των Ρωμιών, των Ελλήνων, είναι σύνθετη, από το Ρούμ και το Υλί. Το κράτος της Ανατολικής Ρωμυλίας δεν είχε μεγάλη διάρκεια ζωής. Μετά από λίγα χρόνια ο Βουλγαρικός στρατός εισέβαλε στην περιοχή και κατέλυσε την ηγεμονία , ιδρύοντας το κράτος της Νότιας Βουλγαρίας , το οποίο στη συνέχεια ενσωματώνεται στη Βουλγαρία.

Οι διωγμοί κατά του ελληνικού στοιχείου κορυφώνονται . Χιλιάδες παίρνουν το δρόμο της προσφυγιάς. Μια νέα Συνθήκη (φίλος καθηγητής λέει ότι οι Συνθήκες γίνονται για ν΄ αρχίσει ένας νέος πόλεμος) που υπογράφηκε στη Γαλλική πόλη Νειγύ ΄΄περί εκούσιας μεταναστεύσεως΄΄, υποχρεώνει χιλιάδες καραβάνια Ελλήνων προσφύγων να εγκαταλείψουν τα υπάρχοντά τους και να ψάχνουν να βρουν μια καινούργια πατρίδα. Ο ξεριζωμός συνεχίστηκε έως το 1923.

Πόσοι Ελληνες ξεριζώθηκαν τότε από την Ανατολική Ρωμυλία δεν μπορεί κανείς να υπολογίσει. Οι Ελληνες εκείνοι δεν ευτύχησαν να επιστρέψουν ποτέ ξανά στις πατρογονικές εστίες τους και μαζί τους χάθηκε μια ολάκερη πατρίδα με χιλιάδες χρόνια ιστορία.

Την Ελληνικότητα της Ανατολικής Ρωμυλίας κανείς δεν μπορεί να την αμφισβητήσει. Το μαρτυρούν οι 600.000 ελληνικός πληθυσμός, οι 5 μητροπόλεις, οι 113 κεντρικές εκκλησιές, τα 100 παρεκκλήσια, τα 10 μοναστήρια, τα 66 σχολεία με 8.000 περίπου μαθητές και 186 δασκάλους και τα ανώτερης παιδείας Ζαρίφειο διδασκαλείο, Ελληνικό Παρθεναγωγείο και Μαράκλειος Σχολή. Πλούσια ήταν η συμβολή της στα Γράμματα, στις Τέχνες στον Πολιτισμό. Ήθη και Έθιμα πανάρχαια Θρακικά και Ελληνικά διασώζονται μέχρι τις μέρες μας...

Όταν οι Μεγάλες Δυνάμεις παρέδιδαν τη Βόρεια Θράκη στους Βούλγαρους , γνώριζαν ότι παρέδιδαν ένα κομμάτι Ελληνικής γης.

Υ.Γ. Ενα μικρό αφιέρωμα στην ευρύτερη πατρίδα του Στενημαχήτη αρχαιολόγου Χρήστου Τσούντα. Στις καλοκαιρινές εκδηλώσεις του συλλόγου Ποντίων & Βορειοελλαδιτών Σύρου θα παραβρεθεί και θα χορέψει χορούς της Ανατολικής Ρωμυλίας ο σύλλογος Καβακλιωτών , από το Αιγίνιο Πιερίας.Την αποστολή συνοδεύει ο καθηγητής παραδοσιακών χορών του Α.Π.Θ. - λαογράφος και συγγραφέας Γιάννης Πραντσίδης και ο επίσης χοροδιδάσκαλος Δήμος Πραντσίδης! 

https://www.youtube.com/watch?v=OOrb-mq8ZhA

Μη λησμονάτε τη χώρα μου, όπως θα έλεγε και ο ποιητής...

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΘΡΑΚΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ κ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟ ΛΑΒΑΜΕ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΜΗΝΥΜΑ 

Αξιότιμη Κυρία πρόεδρος

Σας ευχαριστούμε θερμά για την πρόσκληση σας.Είναι ιδιαίτερη τιμή για τη Θράκη μας να τιμάται μία προσωπικότητα της στην καρδιά του Αιγιοπελαγίτικου συνόλου. Να σας ευχηθούμε απόλυτη επιτυχία και ειλικρινά λυπούμαστε που δεν θα μπορέσουμε να ήμαστε κοντά σας καθότι προγραμματισμένες υποχρεώσεις για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού του 10ου Παγκοσμίου Συνεδρίου των Θρακών μας υποχρεώνουν να βρισκόμαστε στην έδρα μας.

Με εκτίμηση στο έργο που επιτελείται

Για το Δ.Σ. της Π.Ο.Θ.Σ.

Ελευθέριος Θ. Χατζόπουλος

Πρόεδρος



Ποίημα του Γεώργιου Βιζυηνού για τη Θράκη

Θρᾳκῶν ᾎσμα Ἀπὸ τὴ Θρᾴκη, βρὲ παιδιά, ἀπὸ τὴν Πιερία ἐβγῆκεν ἡ Θρησκεία. Κι᾿ ἔσυραν αὔραις τοῦ Θρακιὰ ἀπ᾿ τὴν χρυσή της δάδα μιὰ σπίθα στὴν Ἑλλάδα. Καὶ τὴν ἐσπείρανε κοντὰ στὴν παλαιὰν Ἀθήνα, στὴν πρώτην Ἐλευσίνα. Κι᾿ ἐγείνη φῶς στὰ σκοτεινὰ κι᾿ ἐφάνηκ᾿ ἐκεῖ κάτου ὁ Δίας κι᾿ ἡ γενιά του. Γι᾿ αὐτό, καθεὶς ἂς προσπαθᾷ τὸ φῶς νὰ φέρῃ τώρα στὴν πρώτη του τὴ χώρα! Θρᾳκῶν ᾎσμα Ἀπὸ τὴ Θρᾴκη, βρὲ παιδιά, ἀπ᾿ τὸν Ὀρφέα ἐγείνη ἡ πρώτη ψαλτοσύνη. Καὶ τῆς Μαρίτσας τὰ νερὰ τὴν σύραν γάλι γάλι ὡς κάτω στ᾿ ἀκρογιάλι. Καὶ τὴν ἐπῆραν τὰ νησιὰ μὲ τὴν δική μας λύρα, τὴν νιόπανδρη καὶ χήρα. Κι᾿ αὐτὴ πανδρεύθηκε ξανὰ καὶ γέννησε στὰ ξένα τραγούδια ξακουσμένα. Γι᾿ αὐτὸ τὸ μέτωπο ψηλά, Θρακόπουλα καϋμένα, καὶ ψάλλετε μ᾿ ἐμένα!