Σύλλογος Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου Ο ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ

Σύλλογος Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου Ο ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ
Ο σύλλογος είναι πολιτιστικός και αθλητικός. Τα μέλη του συλλόγου είναι από τη Μακεδονία, τη Θράκη ,οι απανταχού Ποντιακής καταγωγής καθώς και φίλοι που αγαπούν το σύλλογο. Ο σύλλογος ιδρύθηκε το 2003 ως σύλλογος Βορειοελλαδιτών Σύρου και αθλητικός σύλλογος ''Ο Μέγας Αλέξανδρος''. Σήμερα ο σύλλογος, μετά την τροποποίηση του καταστατικού του, φέρει τη νέα του .επωνυμία Η αίθουσα του συλλόγου βρίσκεται στο Κάτω Μάννα (Χώνες) επί του κεντρικού δρόμου. ΤΗΛΕΦΩΝΑ επικοινωνίας 6932411950. ΤΜΗΜΑΤΑ : Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι κάθε Παρασκευή 17.00-19.00, Σάββατο 10.30-12.30 και 16.30-18.30 - ΤΜΗΜΑ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΧΟΡΩΝ :Τμήμα παιδιών και εφήβων κάθε Παρασκευή 19.10-20.00 και 20.00-21.00 . Τμήμα ενηλίκων κάθε Κυριακή 18.30-19.30 για αρχάριους και 19.30-20.30. για προχωρημένους. Χοροδιδάσκαλος ο Χρήστος Καρυοφυλλίδης. Σκοπός μας , να ΜΗΝ ξεχάσουμε τις ρίζες μας και να μεταλαμπαδεύσουμε στα παιδιά μας την ιστορία μας.

Translate

Πέμπτη 2 Ιουλίου 2015

Πρόσφυγες στη Σύρο


Μια έρευνα για την προσφυγιά στη Σύρο.........συνεχίζεται...

όπως επίσης συνεχίζεται και η έρευνα για το αμερικάνικο ορφανοτροφείο 
Near East Relief 

ttp://syllogospontionsyrou.blogspot.gr/2014/04/blog-post_29.html




 O Συνταγματάρχης Νικ. Πλαστήρας , ο Υπουργός Περιθάλψεως Προσφύγων Απόστολος Δοξιάδης, Αξιωματικοί του Στρατού και μέλη της επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων στη Σύρο για την αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.






Από Ιστορικό Αρχείο Ερμούπολης,της Τάινα Χιέταλα ...http://cities.ims.forth.gr/



Ξεφυλλίζοντας το μητρώο προσφύγων Σύρου 

Η μικρασιατική εκστρατεία (1919-1922) και η ατυχής κατάληξή της με τη μικρασιατική καταστροφή, η οποία συνέβη τον Αύγουστο του 1922, σημαδεύουν το τέλος μιας εποχής και ενός πολιτικού δόγματος, του δόγματος της Μεγάλης Ιδέας. Το όραμα του Αλύτρωτου Ελληνισμού, δηλαδή της απελευθέρωσης όλων των περιοχών, όπου είχε ακμάσει ο ελληνικός πολιτισμός, συνάντησε την αντίδραση άλλων εθνοτήτων και κρατών, οριοθετήθηκε και έλαβε διαστάσεις πιο ρεαλιστικές. Θα περάσει πολύς καιρός μέχρι να συνέλθει ο Ελληνισμός από τις συνέπειες της ήττας και της καταστροφής, οι οποίες προκάλεσαν τον πλήρη αφανισμό του ελληνικού στοιχείου της Μικράς Ασίας και παράλληλα ένα τεράστιο κύμα προσφύγων. Πάνω από ένα εκατομμύριο κάτοικοι της Μ. Ασίας και της Θράκης κατέφυγαν στο ελληνικό κράτος, και η εγκατάσταση και η ενσωμάτωσή τους στις νέες εστίες, δηλαδή το προσφυγικό ζήτημα με όλες τις εκφάνσεις του, αποτελούσε μεγάλη δοκιμασία για την ομαλή λειτουργία των θεσμών. 

Η χώρα ήταν καταρχήν οικονομικά εξαντλημένη από αλλεπάλληλους πολέμους και ανέτοιμη, σ΄ ό,τι αφορούσε τις υποδομές, να αναλάβει το κόστος και το βάρος ενός τόσο μεγάλου αριθμού προσφύγων. Παρόλα αυτά οργανώνονται οι κρατικές αρχές, και το Υπουργείο Υγιεινής, μαζί με το Υπουργείο Επισιτισμού και των Εσωτερικών, αναλαμβάνει την κύρια ευθύνη της διευθέτησης του προσφυγικού ζητήματος.  

Η αποκατάσταση των προσφύγων, αστική και αγροτική, εξελίχτηκε σε χρονοβόρα και δυσβάσταχτη υπόθεση για το δοκιμαζόμενο ελληνικό κράτος. Για αυτό ακριβώς το λόγο αποφασίστηκε να ζητήσει η Ελλάδα εξωτερική βοήθεια, οικονομική ενίσχυση δηλαδή, υπό μορφή δάνειου, και η Κοινωνία των Εθνών ανταποκρίθηκε στο ελληνικό αίτημα 

Το 1923 ιδρύεται η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ), μια αυτόνομη οργάνωση, η οποία θα διαχειρίζεται τους πόρους του εξωτερικού δανείου, με σκοπό να δημιουργηθούν κατάλληλες συνθήκες για μόνιμη και οριστική αποκατάσταση των ξεριζωμένων μικρασιατών. Προτεραιότητα δόθηκε στην ίδρυση των αγροτικών συνοικισμών, διότι θεωρήθηκε ότι θα έλυνε το πρόβλημα του κύριου όγκου του προσφυγικού πληθυσμού, γρήγορα και αποτελεσματικά. 

Στις λεγόμενες «Νέες Χώρες» της βόρειας Ελλάδας μπορούσαν να μοιραστούν άμεσα κλήροι στους αγρότες μετά την αποχώρηση των Μωαμεθανών πρώην κατοίκων τους, ύστερα από την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών, η οποία υπαγορεύτηκε με τη συνθήκη της Λωζάννης. 

Η αστική αποκατάσταση άργησε περισσότερο, και για αυτό ζούσαν πολλοί πρόσφυγες για δεκαετίες ολόκληρες σε παράγκες και προσωρινές άθλιες κατοικίες, στα περίχωρα των μεγάλων αστικών κέντρων.  Οι πρόσφυγες της Μ. Ασίας σκόρπισαν αμέσως μετά την καταστροφή, το φθινόπωρο του 1922, σε διάφορα λιμάνια της Ελλάδας.... 

Στην Ερμούπολη Σύρου, την πρωτεύουσα των Κυκλάδων, έφτασαν πάνω από 5000 πρόσφυγες έως το 19235 και μέχρι το 1924 πέρασαν από τη Σύρο περισσότερα από 7800 άτομα με καταγωγή από τη Μικρά Ασία και τη Θράκη. Σ΄ αυτό τον αριθμό δεν συμπεριλαμβάνονται οι τρόφιμοι του Αμερικανικού Ορφανοτροφείου, χιλιάδες ορφανά παιδιά, οι οποίοι παρέμειναν στο νησί μέχρι το 1929 – 1930. 

Η πηγή 

Οι πρόσφυγες της Ερμούπολης είναι καταγεγραμμένοι στο Μητρώο Προσφύγων Σύρου (Μ. Π.Σ.),  το οποίο συντάχθηκε μεταξύ των ετών 1922 - 1924 και περιέχει 7805 εγγραφές και περίπου 100 προσθήκες. Στο έντυπο αυτό κατάστιχο με χειρόγραφες καταχωρίσεις σημειώνονται τα εξής: αύξων αριθμός μητρώου, αριθμός βιβλιαρίου, όνομα και επώνυμο μελών οικογενείας, ηλικία, επάγγελμα, τόπος καταγωγής, εγκατάσταση, χρονολογία εγκατάστασης, παρατηρήσεις. Στη στήλη των παρατηρήσεων καταγράφονται οι όποιες μεταβολές στην κατάσταση του πρόσφυγα, δηλαδή διαγραφές από τα δελτία άρτου, διακοπή επιδομάτων, μετακινήσεις. 

Επίσης σημειώνονται εκεί ή κάτω από το επώνυμο, πληροφορίες, συνήθως μονολεκτικές, οι οποίες περιγράφουν την ιδιαίτερη οικογενειακή κατάσταση του πρόσφυγα ή την υγεία του: ασθενείς, ανίκανοι, χωλοί, τραυματίες, τυφλοί και τρελοί αριθμούσαν περίπου 150 άτομα. Κατά την απογραφή ξεχωρίζουν οι αρχές ειδικές περιπτώσεις, όπως τους συγγενείς των αιχμαλώτων ή σκοτωμένων, τα ορφανά και τις μητέρες που θηλάζουν τα βρέφη τους. 

Η εγγραφή στα μητρώα προσφύγων ήταν απαραίτητη προϋπόθεση σε όλη τη χώρα για τη χάραξη πολιτικής στο προσφυγικό ζήτημα εν γένει και κατά τόπους, για τη ρύθμιση της τροφοδοσίας και της περίθαλψης των κατατρεγμένων μικρασιατών. Οι πρόσφυγες καταγράφονται, λοιπόν, στο Μητρώο Προσφύγων Σύρου κατά οικογένειες, με αλφαβητική σειρά, βάσει του βαπτιστικού ονόματος, και όχι του επωνύμου, τού αρχηγού της οικογένειας. Τον αρχηγό, άνδρα ή γυναίκα αναλόγως με την περίπτωση, ακολουθούν συνήθως τα παιδιά, κατά ηλικία, και κατόπιν οι υπόλοιποι συγγενείς και μέλη της ομάδας. Τα μεμονωμένα άτομα, ανύπαντρα, χηρευμένα και ορφανά, κατατάσσονται επίσης με το όνομά τους, σε αλφαβητική σειρά. 

Η καταγραφή και η απογραφή των προσφύγων οργανώθηκε ήδη το φθινόπωρο του 1922, ώστε να ρυθμιστεί πρώτα-πρώτα η τροφοδοσία ενός πληθυσμού πάνω από πέντε χιλιάδων ατόμων στη Σύρο, και μετά να λάβουν οι αρχές τα απαραίτητα μέτρα για την προσωρινή στην αρχή και μετά για τη μόνιμη αποκατάστασή τους. Αυτές οι αφίξεις και οι αναχωρήσεις που έγιναν στα τέλη του 1922, αποτελούν το πρώτο μεγάλο κύμα των προσφύγων και την πρώτη φάση της υποδοχής τους στη Σύρο. 

Στο Μ.Π.Σ. πάντως καταγράφονται όλες οι προσφυγικές οικογένειες, με την άφιξή τους στο νησί. Στη δεύτερη φάση των μετακινήσεων προστίθενται και εγγράφονται στο Μητρώο Προσφύγων πάνω από δύο χιλιάδες άτομα, τα οποία φτάνουν στη Σύρο τα επόμενα χρόνια, το 1923 και το 1924, και ανεβάζουν τον αριθμό των εγγεγραμμένων συνολικά σε 7805 άτομα. Μεταξύ των τελευταίων βρίσκονται πολλοί πρώην αιχμάλωτοι, αλλά και συγγενείς ατόμων, τα οποία ήρθαν στη Σύρο νωρίτερα, στα τέλη του 1922.

 Όλοι οι εγγεγραμμένοι στο Μ.Π.Σ. αποκτούν δικό τους ξεχωριστό αριθμό μητρώου, ενώ εγγράφονται παράλληλα σε ένα οικογενειακό βιβλιάριο. Με την παραλαβή του βιβλιαρίου ρυθμίζονται η περίθαλψη και η τροφοδοσία των προσφύγων, τα επιδόματα και τα δελτία που δικαιούνται. Τα μεμονωμένα άτομα έχουν και αυτά το οικογενειακό τους βιβλιάριο. Τα μέλη μιας οικογένειας, πέρα από τον ατομικό τους αριθμό μητρώου, έχουν και έναν επιπλέον ενδοοικογενειακό κωδικό. Πολλές φορές συμβαίνει να προστίθενται άτομα στο Μ.Π.Σ. εκ των υστέρων, μετά την πρώτη απογραφή, χωρίς να πάρουν ατομικό αριθμό μητρώου, αλλά μόνο τον ενδοοικογενειακό τους κωδικό. Τέτοιες περιπτώσεις φτάνουν τις εκατόν περίπου και ανεβάζουν το σύνολο των εγγεγραμμένων του προσφυγικού μητρώου σε περίπου 7900 άτομα. 

Το Μ. Π.Σ. απόκειται σήμερα στα Αρχεία Νομού Κυκλάδων, όπως και τα άλλα τρία κατάστιχα, που αφορούν την προσφυγιά του 1922: είναι το χειρόγραφο «Δημοτολόγιον προσφύγων του Δήμου Ερμουπόλεως», με 5104 εγγραφές (1923), το επίσης χειρόγραφο «Μητρώον αρρένων των εν τω Δήμω Ερμουπόλεως διαμενόντων προσφύγων ομογενών, συνταχθέν κατά το έτος 1923»,  με 1986 εγγραφές και 199 προσθήκες (συνολικά 2185 εγγραφές) και το τυπωμένο «Μητρώον αρρένων προσφύγων Δήμου Ερμουπόλεως» του έτους 1926, με 1986 εγγραφές και κάποιες προσθήκες. Αυτά τα κατάστιχα, μαζί με τα παραρτήματα των εκλογικών καταλόγων των ετών 1923 και 1925,  διευκολύνουν την έρευνα σχετικά με τον προσφυγικό πληθυσμό της Ερμούπολης. 

Το Μ. Π. Σ. είναι όμως η πιο πλούσια πηγή για τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, διότι δίνει περισσότερες πληροφορίες για τις οικογένειες των προσφύγων, την ηλικία τους, την καταγωγή τους, τα επαγγέλματά τους και την υγεία τους. Επίσης εκεί σημειώνονται οι αφίξεις και οι αναχωρήσεις των εγγεγραμμένων και τα νομοθετικά διατάγματα βάσει των οποίων ρυθμίζονται οι μετακινήσεις τού προσφυγικού πληθυσμού, και το ποιες αρχές τις καθορίζουν. συνεχίζεται

4 σχόλια:

  1. Μήπως είναι εύκολο να δείτε εάν στο Μητρώο αυτό υπάρχει και το όνομα Χρυσούλα Νιζαχίδου από Πάφρα (ή Μπάφρα) του Πόντου με όνομα μητρώς Σεβαστή και πατρώς Κυριάκο. Έφυγε μετά δύο με τρία χρόνια από την Σύρο αφού την αναζήτησε ο θείος της Γεώργιος Νιζαχίδης που βρισκόταν στο ορεινό χωρίο Καλλιθέα Ξάνθης. Η γιαγιά απεβίωσε το 1983 στην Ξάνθη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κυρία Σταμούλη καλημέρα σας, για τη γιαγιά Χρυσούλα Νιζαχίδου μου είχε στείλει παλαιότερα φωτογραφία της αλλά και κάποια στοιχεία για τη ζωή της ο εγγονός της κ. Βασιλείου. Πρόσφατα μίλησα με τον αρχαιολόγο ο οποίος ανακάλυψε τα ευρήματα στα πατώματα του στρατοπέδου και τον ενημέρωσα σχετικά , γιατί εκτός από τη δική σας περίπτωση βρήκα και κάποιες άλλες.Κάποια στιγμή θα συγκεντρώσει όλο αυτό το υλικό και πιθανόν να βρει μια θέση μέσα στο μουσείο. Οσο για στοιχεία της που μου γράφετε εάν μπορώ να τα βρω στα μητρώα, τα στοιχεία αυτά τα είχε καταχωρημένα το αμερικάνικο ορφανοτροφείο. Οσους πρόσφυγες Μικρασιάτες (Τραπεζούντα, Σαμψούντα, Καρς, Καππαδοκία, Σμύρνη κ.λ.π. ) ήταν εκτός του αμερικάνικου ορφανοτροφείου αυτούς με λίγη προσπάθεια μπορεί κανείς να τους βρει στα μητρώα προσφύγων... Υπάρχουν καταγεγραμμένα πολλά ονόματα προσφύγων εκείνης της εποχής. Αλήθεια εσείς τι σχέση έχετε με τη γιαγιά Χρυσούλα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μάλιστα για τη γιαγιά είχαμε μιλήσει και στη ραδιοφωνική μου εκπομπή με τον εγγονό της κ. Βασιλείου. Κρίμα που όταν ήρθατε στη Σύρο δε συναντηθήκαμε. Νωρίτερα στις 22/8 , μέσα στο στρατόπεδο τελέσαμε κοινή επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνου για εκείνα τα παιδιά , μαζί με την Αρμενική Εθνική Επιτροπή Ελλάδος και τα παιδιά από το Ναγκόρνο Καραμπάχ που εκείνες τις μέρες φιλοξενούνταν στη Σύρο. ......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Να διορθώσω το όνομα του εγγονού που είχε την καλοσύνη να μου στείλει τις πληροφορίες για τη γιαγιά Χρυσούλα είναι Χρήστος Βασιλειάδης και όχι Βασιλείου όπως έγραψα παραπάνω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή