Ποινικοποίηση και ανθρώπινα δικαιώματα

Του Νίκου Λυγερού

Το γενικό θέμα της αναγνώρισης μιας γενοκτονίας εμπλουτίζει τον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο λόγος είναι απλός. Η έννοια της γενοκτονίας είναι νομολογικά αφαιρετική. Αυτό σημαίνει ότι ενώ η απλοϊκή προσέγγιση της γενοκτονίας είναι αυτονόητη, σπάνια γνωρίζουμε τα κριτήρια σε διεθνές επίπεδο. Από μόνος του αυτός ο λόγος δημιουργεί προβλήματα κατανόησης εκ μέρους των μη ειδικών που γενικεύουν αυθαίρετα το πλαίσιο ή το απομονώνουν για να λειτουργεί με τα προσωπικά τους κριτήρια.

Η αναγνώριση της γενοκτονίας δεν είναι ένας στόχος από μόνος του. Ανήκει σε μια πολύπλοκη και περίπλοκη νομική διαδικασία διόρθωσης. Είναι λοιπόν μόνο και μόνο το πρώτο στάδιο μιας στρατηγικής που λειτουργεί υπέρ του θύματος και εναντίον του δήμιου διότι η γενοκτονία είναι ένα έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας. Κατά συνέπεια, το θύμα είναι η ίδια η ανθρωπότητα ακόμα και αν αυτό εκφράζεται μόνο από μια μερίδα του πληθυσμού της. Δυστυχώς, αυτό το γενικό νοητικό σχήμα δεν είναι και δεν γίνεται κατανοητό σε όλους. Επιπλέον ο καθένας μας έχουμε φυλετικά αντανακλαστικά που μας εμποδίζουν να δούμε όλη τη δομή μιας διαδικασίας που ενσωματώνει την αναγνώριση και την ποινικοποίηση.

Η δεύτερη είναι η φυσιολογική νομική συνέχεια της αναγνώρισης και δεν αποτελεί μια εξαίρεση στα νομολογικά δεδομένα. Όπως είναι πιο ισχυρή εφόσον βασίζεται στην αναγνώριση, μιντιολογικά προκαλεί περισσότερες αντιδράσεις. Όμως αυτές οι αντιδράσεις είναι προσχήματα. Δημιουργούνται δήθεν για να προστατέψουν την ελευθερία έκφρασης, όμως στην ουσία καταπατούν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι ειδικοί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διότι το χρησιμοποιούν και έντεχνα μάλιστα οι φανατικοί της λήθης που δεν αναγνωρίζουν καν την έννοια της γενοκτονίας. Το επιχείρημά τους είναι απλοϊκό. Μπορεί να υπάρχει νόμος για την αναγνώριση της γενοκτονίας, αλλά αφού δεν υπάρχει νόμος που ποινικοποιεί το αδίκημα της μη αναγνώρισης, μπορούν άνετα να επιτίθενται στους ανθρώπους που διεκδικούν την αναγνώριση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δίνεται μια μάχη της ειρήνης όπου οι αδιάφοροι δεν βοηθούν τα θύματα. Τα ιδεολογικά τους αντανακλαστικά βάζουν εμπόδια σε όλη τη διαδικασία.

Στην Ελλάδα, το θέμα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Ποντίων είναι ακόμα στις αρχές του και μπορούμε να φανταστούμε από τώρα τα προβλήματα που θα προκαλέσει η ποινικοποίηση όταν φτάσουμε σε αυτό το στάδιο. Οι γνώσεις μας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ελάχιστες και για αυτόν τον λόγο δεν χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και δεν έχουμε κάνει ακόμα μαζικές προσφυγές. Όμως όταν θα έρθει αυτή η ώρα, θα πρέπει να έχουμε σκεφτεί από πριν τη στάση μας για τις άλλες γενοκτονίες. Διότι η τακτική της τουρκικής προπαγάνδας είναι απλή. Θα χτυπήσει κάθε αδύναμο σημείο της στρατηγικής μας. Κατά συνέπεια, πρέπει να ενεργοποιήσουμε ένα συμμαχικό πλαίσιο που θα αφοπλίζει εξ αρχής αυτήν την τακτική και αυτό γίνεται μόνο με έναν τρόπο.
Πηγή: http://www.lygeros.org/2264-gr.php

Ενα ΒΕΛΟΣ στην καρδιά της δικτατορίας

23 Μαίου 1973 - 23 Μαίου 2011...38 χρόνια μετά

     38 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από το Κίνημα του Ναυτικού. Στην αντιστασιακή εκείνη δράση συμμετείχε ομάδα Αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού, με σκοπό την ανατροπή της Χούντας. Η μύηση Αξιωματικών στο Κίνημα άρχισε από το 1969. Στην οργάνωση είχαν μυηθεί Αξιωματικοί από την Πολεμική Αεροπορία και το Στρατό. Το Κίνημα , η οργάνωση του οποίου είχε ξεκινήσει με κύριο πυρήνα την τάξη του 1948 ,οι οποίοι την εποχή εκείνη είχαν αναλάβει κυβερνήτες στα μεγάλα πλοία του Π.Ν., θα εκδηλωνόταν τις πρώτες πρωινές  ώρες της 23^ης Μαΐου 1973.

 Ο Φρούραρχος της Σύρου , Σπύρος  Μουστακλής

     Τα σχέδια των κινηματιών προέβλεπαν την κατάληψη της Σύρου , προκειμένου να μεταφερθεί εκεί η Εθνική Κυβέρνηση. Στο νησί υπήρχε η Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του Στρατού , την οποίαν, αφού καταλάμβαναν θα τοποθετούσαν ως Διοικητή το Σπύρο Μουστακλή

     Ο Σπύρος Μουστακλής, ο οποίος γεννήθηκε στο Μεσολόγγι και σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, συμμετείχε στον εμφύλιο πόλεμο καθώς και στο Κίνημα του Ναυτικού. Το Μάιο του 1973 , μετά την αποτυχημένη απόπειρα του Κινήματος του Ναυτικού , συνελήφθη από όργανα της δικτατορίας στις 22 Μαίου 1973., φυλακίστηκε για 47 μέρες, βασανίστηκε στα κολαστήρια της ΕΑΤ/ΕΣΑ και έπειτα από κτύπημα στην καρωτίδα έπαθε εγκεφαλικό το οποίο στη συνέχεια του προκάλεσε ολική παραλυσία. Πέθανε στις 28 Απριλίου 1986. Η τραγική αυτή κατάληξη είχε σαν αποτέλεσμα να μετριαστούν οι βασανισμοί των Αξιωματικών του Ναυτικού καθώς φοβήθηκαν αντιδράσεις.

 

Ένα Βέλος στην καρδιά της δικτατορίας.

     Το Α/Τ ΒΕΛΟΣ στις 23 Μαίου 1973 συμμετείχε σε άσκηση του ΝΑΤΟ  και βρισκόταν ελλιμενισμένο στο Ηράκλειο της Κρήτης μαζί με άλλα 4 πλοία της Νατοικής Ναυτικής Δύναμης. Ο Υποναύαρχος(ε.α.) Κ. Γκορτζής Π.Ν. , Σημαιοφόρος τότε στο Α/Τ ΒΕΛΟΣ ξεδιπλώνει τις μνήμες του στο ραδιοφωνικό σταθμό της Ι.Μ. Σύρου…<<οι προετοιμασίες απόπλου από το Ναύσταθμο της Σαλαμίνας στις 17 Μαίου περιελάμβανε την παραλαβή δυσανάλογα μεγάλων , σε σχέση με τη διάρκεια της άσκησης , ποσοτήτων τροφίμων και πυρομαχικών. Η 20^η Μαίου πέρασε με συνηθισμένες ασκήσεις εν όρμω και ανταλλαγή επισκέψεων στα πλοία. Δεύτερη φορά που πάτησα σε τουρκικό πλοίο. Φιλόξενοι μέχρις παρεξήγησης. Οι Αξιωματικοί τους μια φάτσα με μας. Ολοι από την Πόλη ή τα παράλια της Μ. Ασίας. Και όλοι μ΄ έναν παππού ή γιαγιά ή προπάππου Ελληνα! Οι ναύτες τους από τη βαθιά Ανατολία, άλλη ράτσα. Κυβερνήτης τους ο Πλοίαρχος Μπιρέν , Διοικητής της Νατοϊκής

Μοίρας, ως ο πιο παλιός από τους Κυβερνήτες.

     21 Μαίου Παραμονή της προγραμματισμένης εκδήλωσης του κινήματος του Ναυτικού το

πλοίο δέχεται ένα περίεργο τηλεφώνημα με το συνθηματικό μήνυμα ΄΄το παιδί αρρώστησε΄΄. Οι ενδείξεις που υπήρχαν ήταν ότι το κίνημα είχε προδοθεί.

     22 Μαίου Η Νατοϊκή Μοίρα αποπλέει από την Κρήτη με προορισμό τη Γένοβα. Ο εκνευρισμός του κυβερνήτη Αντιπλοιάρχου Νίκου Παππά ανεξήγητος για τους μη γνωρίζοντες το τι συμβαίνει. Μέσα σε άσχημες καιρικές συνθήκες ο Καπετάνιος δίνει εντολή για

ανεφοδιασμό των δεξαμενών του πλοίου , παρά τις αντιρρήσεις του αγγλικού πετρελαιοφόρου.

     23 Μαίου την ώρα του δείπνου , στις 8 το βράδυ , η τηλεόραση μεταδίδει την είδηση ότι

αντιχουντικό κίνημα του Ναυτικού στην Ελλάδα από απόστρατους Αξιωματικούς  κατεστάλει και 5 Αξιωματικοί είχαν συλληφθεί.

     25 Μαίου Ο Κυβερνήτης ενημερώνει το Διοικητή της ναυτικής μοίρας και το διοικητήριο του ΝΑΤΟ τις προθέσεις του  να μην επιστρέψει στην Ελλάδα και να ζητήσει άσυλο σε χώρα του εξωτερικού. Δίνει εντολή για γενική κλήση. Στέκεται στο κέντρο της πρύμνης και λέει:΄΄ Αυτή τη στιγμή , Αξιωματικοί του Ναυτικού , εν ενεργεία συνάδελφοί μας βασανίζονται στις φυλακές της ΕΣΑ από την κλίκα ιδιοτελών Αξιωματικών του στρατού οι οποίοι από εξαετίας και πλέον , χρησιμοποιώντας τα όπλα που τους εμπιστεύτηκε ο ελληνικός λαός, κατέλαβαν την εξουσία για να εξυπηρετήσουν σκοπούς ξένων δυνάμεων. Η χούντα προσπαθεί να κρύψει το μέγεθος της εξέγερσης του Ναυτικού. Γι΄ αυτό αυτή τη στιγμή φεύγουμε από τη Μοίρα του ΝΑΤΟ και κατευθυνόμαστε προς την Ιταλία όπου θα αποβιβαστώ και θα ζητήσω πολιτικό άσυλο για ν΄ αποκαλύψω την αλήθεια.

-          Ζήτω το Έθνος! Ζήτω η Δημοκρατία! Ζήτω το Πολεμικό Ναυτικό!

-          Ζήτω , κραύγασε ξεσπώντας το πλήρωμα.

-          Ζήτω και ο Βασιλεύς, ακούγεται καθυστερημένα από κάποιον Αξιωματικό.

-          Ναι, ζήτω κι αυτός, του απαντάει ο καπετάνιος.

Από τον ασύρματό του εκπέμπει το ακόλουθο σήμα προς τον αρχηγό των Δυνάμεων του ΝΑΤΟ αλλά και στο Διοικητή της Μοίρας των συμπλεόντων:

 ΄΄Πιστοί στη συμμαχία και στον πολιτισμό των λαών μας , ο οποίος έχει θεμελιωθεί επί των αρχών της δημοκρατίας, της προσωπικής ελευθερίας και του σεβασμού των νόμων, όλοι οι Αξιωματικοί και το πλήρωμα (270 άνδρες) του πλοίου μου, ως ένας άνθρωπος , πιστοί στον δοθέντα όρκο μας, με βαθύτατη λύπη εγκαταλείπουμε τις ασκήσεις. Με τη συμπάθεια ολόκληρου του ελεύθερου κόσμου θα παλέψουμε για να επαναφέρουμε τη δημοκρατία στην Ελλάδα. Σας είναι πολύ καλά γνωστό και ιδιαιτέρως στους Αμερικανούς ότι μια συμμορία ιδιοτελών αξιωματικών επέβαλε στην Ελλάδα μια απάνθρωπη και μισητή δικτατορία προ έξη και πλέον ετών. Η σημερινή εξέγερση του Ναυτικού ανταποκρίνεται στα αισθήματα ολόκληρου του λαού της χώρας μας. Ο ελεύθερος κόσμος και ιδιαιτέρως οι χώρες του ΝΑΤΟ πρέπει ν΄ αντιληφθούν και τη διάβρωση και την καταστροφή των ενόπλων δυνάμεων στις οποίες στηρίζεται η άμυνα της νοτιοανατολικής πτέρυγας. Σκεφτείτε ότι αυτή τη στιγμή αξιωματικοί εν ενεργεία έχουν συλληφθεί και υφίστανται ταπεινώσεις και κακομεταχείριση από άλλους αξιωματικούς και στρατιώτες της Στρατιωτικής Αστυνομίας΄΄.

 Ο Διοικητής της Μοίρας των πλοίων , ο Τούρκος πλοίαρχος Μπιρέν, μόλις πήρε το σήμα απάντησε :΄Good luck Nick΄΄ Καλή τύχη Νίκο. Ο Διοικητής του ΝΑΤΟ βεβαίως δεν απάντησε ποτέ…

     Το πλοίο αγκυροβόλησε στο Fiumicino της Ιταλίας. Ενημερώνουν όλα τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων για την κατάσταση στην Ελλάδα. Η χούντα αιφνιδιάζεται.

     Η πράξη εκείνη προκάλεσε διεθνές ενδιαφέρον . Ο καπετάνιος , έξι Αξιωματικοί και είκοσι πέντε Υπαξιωματικοί παρέμειναν στο εξωτερικό ως πολιτικοί πρόσφυγες. Το υπόλοιπο προσωπικό , ένα μήνα μετά , επέστρεψε στην Ελλάδα με αναπληρωματικό πλήρωμα.

     Το Κίνημα του Ναυτικού και η θρυαλλίδα που το αποκάλυψε , ο Αντιπλοίαρχος Νίκος Παππάς με το Α/Τ ΒΕΛΟΣ – γέφυρα στη λαϊκή αντίδραση από τη Νομική έως το Πολυτεχνείο  , συνέβαλαν αποφασιστικά στις διεργασίες που οδήγησαν στην πτώση της δικτατορίας και στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας.

     Το Κίνημα του Ναυτικού και το A/T ΒΕΛΟΣ ανήκουν στην ιστορία της Ελλάδας και στην ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού, της κιβωτού που συντηρεί για χιλιάδες χρόνια την Ελληνική Δημοκρατία, τον Ελληνικό πολιτισμό , στα σκαριά του…>>.

     Τα ιδανικά της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας , της ειρήνης, της αγάπης για τη ζωή και τον άνθρωπο, παραμένουν ζωντανά και θα παραμένουν ζωντανά επίκαιρα και αναλλοίωτα , όσα χρόνια και αν περάσουν.

Δελτίο Τύπου - 19 Μαίου Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Ο Σύλλογος Βορειοελλαδιτών Σύρου προσκαλεί τα μέλη και τους φίλους του να παραβρεθούν στις εκδηλώσεις Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου την Κυριακή 22 Μαίου 2011 και ώρα 11.00 στον Αγιο Νικόλαο. Μετά τη δοξολογία θ΄ ακολουθήσει  ομιλία  από την πρόεδρο του Συλλόγου Βορειοελλαδιτών Σύρου και κατάθεση στεφάνων από φορείς του νησιού.

19 Μαίου  Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου

     Η ιστορία του Ελληνισμού του Εύξεινου Πόντου , ξεκινά από το μύθο του Φρίξου και της Ελλης. Ο Ποντιακός Ελληνισμός , καθ΄ όλη τη διάρκεια των αιώνων που πέρασαν από τους αρχαιότατους χρόνους έως το βυζάντιο και από τη μεταβυζαντινή περίοδο έως το ξεριζωμό, κράτησε αλώβητη την Ελληνικότητά του , δίδαξε και διέδωσε πολιτισμό.  Αυτός ο Ποντιακός Ελληνισμός σφαγιάστηκε , εκδιώχθηκε και ξεριζώθηκε από τη γη του.

     Με τη γενοκτονία αφαιρέθηκε στον Ποντιακό Ελληνισμό το δικαίωμα στην ύπαρξη, το δικαίωμα να διατηρεί και να κατέχει ειρηνικά το έδαφός του, το δικαίωμα στο σεβασμό της εθνικής και πολιτιστικής του ταυτότητας. Ο όρος γενοκτονία ,όπως διαμορφώθηκε μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου ,σημαίνει τη μεθοδική εξολόθρευση μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας. Η γενοκτονία αποτελεί το βαρύτερο έγκλημα ,σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, για το οποίο μάλιστα δεν υπάρχει παραγραφή.

     Ο Ποντιακός Ελληνισμός, από την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας (1461) γνώρισε συνεχείς διωγμούς, και προσπάθειες για το βίαιο εξισλαμισμό και εκτουρκισμό του. Η απόφαση για την μαζική δολοφονία του Ποντιακού Ελληνισμού λήφθηκε από τους Νεότουρκους το 1911 στη Θεσσαλονίκη, εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και ολοκληρώθηκε από το Μουσταφά Κεμάλ την περίοδο 1919 – 1923. Τα σχέδια των Νεότουρκων ήταν η απαλλαγή από το ελληνικό στοιχείο, ΄΄η Τουρκία στους Τούρκους΄΄.

     Η οργάνωση του τουρκικού στρατού από τον γερμανό Λίμαν Φον Σάντερς και η υπόδειξη προς την Οθωμανική πλευρά ότι για να ευοδωθούν τα σχέδιά τους απαραίτητη ήταν η απαλλαγή από το ελληνικό στοιχείο , καταδεικνύει τη μεγάλη  ευθύνη της Γερμανίας για ότι ακολούθησε. Όταν ο Λίμαν Φον Σάντερς παρουσίασε το σχέδιό του στον Κεμάλ , είχε πει <<Το σύστημα το οποίο σας προτείνω είναι πολύ καλά μελετημένο…Ο θάνατός τους είναι σίγουρος…Η άτιμη και μισητή ράτσα των Ελλήνων θα ξεκληριστεί και θα χαθεί για πάντα>>. Οι διωγμοί των Ελλήνων του Πόντου εκδηλώθηκαν αρχικώς με τη μορφή σποραδικών κρουσμάτων βίας, καταστροφών, απελάσεων και εκτοπισμών, πολύ γρήγορα όμως έγιναν πιο οργανωμένοι και εκτεταμένοι και στρέφονταν μαζικά πλέον κατά των Ελλήνων του Πόντου.

     Το 1919 με την αποβίβαση του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα, αρχίζει ο νέος διωγμός κατά των Ελλήνων, πολύ πιο συστηματικός και συνάμα άγριος από τους προηγούμενους. Η τρομοκρατία, τα τάγματα εργασίας (αμελέ ταμπουρού), οι εκτελέσεις με δίκες παρωδίες , η υποχρεωτική στράτευση των Ελλήνων από 18 έως 45 , οι εξορίες και πορείες θανάτου (λευκός θάνατος), η εξάλειψη της Ποντιακής ηγεσίας στην Αμάσεια το 1921, οι πυρπολήσεις των χωριών, οι βιασμοί, οι μαζικές δολοφονίες, ανάγκασαν τους Έλληνες του Πόντου να εγκαταλείψουν τις προαιώνιες εστίες.Τον επίλογο της ποντιακής γενοκτονίας αποτελεί ο βίαιος ξεριζωμός των επιζώντων μετά το 1922-1923.

     Ο κόσμος σήμερα , με τη δυνατότητα πρόσβασης στα ανέκδοτα διπλωματικά έγγραφα , κυρίως των συμμάχων της Τουρκίας ,γνωρίζει περισσότερα για το έγκλημα της γενοκτονίας απ΄ ότι παλαιότερα. Θα σταθώ στην πρόταση της Εθελ Τόμσον <<Τα εγκλήματα ,για να μην επαναληφθούν, πρέπει ν΄ αποκαλύψουμε τους υπεύθυνους και τους λόγους που τους οδήγησαν σ΄ αυτές τις πράξεις, να ξεγυμνώσουμε την αλήθεια, όσο ανήθικη κι αν είναι αυτή και να την παρουσιάσουμε ωμή, χωρίς στολίδια στην παγκόσμια κοινή γνώμη…>>. Ας είναι Αιωνία η Μνήμη τους σε οποιοδήποτε χώρο και γη είναι τα λείψανά τους. 353.000 πρόγονοί μας ζητούν να μην τους  ξεχάσουμε, γιατί  θάνατος είναι η λησμοσύνη

     Στις 24 Φεβρουαρίου 1994 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.

Ευγένιος Ευγενίδης, ένας Θρακιώτης ευπατρίδης πολίτης του κόσμου

Υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Ευγενίδου

Ο Σύλλογος Βορειοελλαδιτών Σύρου, 
Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού και το Λιμεναρχείο Σύρου

σας προσκαλούν στην εκδήλωση

<<Ευγένιος Ευγενίδης,

ένας Θρακιώτης ευπατρίδης πολίτης του κόσμου>> ,

στο Πνευματικό Κέντρο Ερμούπολης

την Παρασκευή 27 Μαίου 2011 στις 20.30

Ευγένιος Ευγενίδης

     Ενας ιδιοφυής εφοπλιστής, μεγαλέμπορος και επιχειρηματίας διεθνών προδιαγραφών ,ένας ευπατρίδης με μεγάλη καρδιά ήταν ο Ευγένιος Ευγενίδης. Οργάνωσε για πρώτη φορά , στη νεώτερη ιστορία της εμπορικής ναυτιλίας , τις θαλάσσιες μεσογειακές γραμμές των σκανδιναβικών χωρών Σουηδίας και Φιλανδίας καθώς και της Πολωνίας.

Επίσης ήταν ιδρυτής της μεγάλης υπερατλαντικής εταιρίας <<Home Lines>>, με την οποίαν επετεύχθη η σύνδεση της Ελλάδας με τη Βόρεια και Νότια Αμερική .

     Ο Ευγένιος Ευγενίδης του Αγαπίου και της Χαρίκλειας, το γένος Αφεντάκη, γεννήθηκε στο Διδυμότειχο του Νομού Εβρου στις 22 Δεκεμβρίου 1882. Ο πατέρας του ήταν ανώτατος δικαστικός και φρόντισε , από νωρίς , να λάβει ο γιος του καλή αγωγή, εμπνέοντας ταυτόχρονα σ' αυτόν τα βασικά στοιχεία μιας ευρείας ανθρωπιστικής μόρφωσης.

Εγκατάστασις στην Κωνσταντινούπολη

 

     Μετά τις εγκυκλίους σπουδές στο Διδυμότειχο, ο πατέρας του τον προέτρεψε να σπουδάσει στην Κωνσταντινούπολη, στη Ροβέρτιο σχολή των Ρωμιών της Πόλης. Εκεί ενισχύθει η οξεία ευφυΐα του και η πολυσχιδής προσωπικότητά του.
     Σε ηλικία 20 ετών ο Ευγενίδης είναι ήδη απόφοιτος. Από τον καιρό εκείνο, ο νεαρός ονειροπόλος Ευγενίδης έχει ήδη οραματιστεί τη δυνατότητα ν΄ αποκτήσει η Ελλάδα μεγάλα ναυπηγεία, εφάμιλλα των πιο γνωστών του κόσμου. Αφιερώθηκε στον επιχειρηματικό στίβο της Κωνσταντινούπολης, της εποχής εκείνης. Σε ηλικία μόλις 24 ετών αναλαμβάνει τη διεύθυνση του μεγάλου πρακτορικού οίκου <<Ρεππερ>> της Κωνσταντινούπολης.

     Πολύ νωρίς διαφαίνεται το ανήσυχο του χαρακτήρα του και η ευρύτητα των προθέσεών του. Η επιτυχία δεν τον καθηλώνει στο γραφείο , όπου θα μπορούσε να απολαμβάνει την ηρεμία κα την ασφάλεια . Άρχισε ν΄ ασχολείται με την εισαγωγή ξυλείας στην Κωνσταντινούπολη και επειδή το λιμάνι της Πόλης δεν επαρκούσε , ιδρύει ναυπηγείο στον Κεράτειο κόλπο, όπου και ναυπηγεί 24 φορτηγίδες για να εξυπηρετήσει τις επιχειρήσεις του.

      Ο ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς γράφει για τον Ευγενίδη <<...όταν τον πρωτογνώρισα ως γενικό  πρόξενο της Φιλανδίας στην έπαυλη της Γλυφάδας , μου εξομολογήθηκε ότι ονειρευόταν ν΄ αποκτήσει πολλά χρήματα , όχι για τον εαυτό του μόνο αλλά για να μπορεί να φαίνεται χρήσιμος και στους άλλους . Και το έκανε ως καλός χριστιανός και πατριώτης, αθόρυβα και μυστικά .Πλήρωνε εκδόσεις, χρηματοδοτούσε αποστολές, έδινε υποτροφίες και όπως ο Αντρέας Συγγρός είχε λίστα με φτωχούς τους οποίους βοηθούσε....Μάλιστα λέγεται ότι ξεκινούσε τις μηνιαίες του υποχρεώσεις από αυτούς...!

   Μέχρι το 1922 καθίσταται ένας από τους πλέον αξιόλογους παράγοντες στην Κωνσταντινούπολη. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή ο Ε. Ευγενίδης αναγκάζεται να εγκαταλείψει την Πόλη και να εγκατασταθεί στον Πειραιά . Το Φεβρουάριο του 1923 αναλαμβάνει τη γενική πρακτόρευση της Σουηδικής Ανατολικής Γραμμής. Το οργανωτικό του δαιμόνιο και η επιχειρηματική του ιδιοφυΐα λάμπουν και πάλι. Η επιμονή του , η εργατικότητά του και η αντοχή του εκπλήσσουν τους πάντες. Το γραφείο του έχει γίνει και το υπνοδωμάτιό του. Δεν αναπαύεται παρά μόνο τόσο ώστε να μπορέσει να εργαστεί ακόμη περισσότερο. Έτσι παρασύρει και τους συνεργάτες του.

      Και βέβαια τα αποτελέσματα δεν αργούν να φανούν. Το Σκανδιναβικό πρακτορείο, το οποίο διαχειρίζονταν τα συμφέροντα της Σουηδικής Ανατολικής Γραμμής εις την Εγγύς Ανατολή καθίσταται ο υποδειγματικός πρακτορικός οργανισμός για ολόκληρη τη Μεσόγειο. Οι σχέσεις της Ελλάδας με τις αγορές των Σκανδιναβικών αυτών χωρών γίνονται περισσότερο στέρεες και αποδοτικότερες. Τα εθνικά μας προϊόντα οδεύουν πλέον προς τη Σουηδία κατ΄ ευθείαν από το λιμάνι του Πειραιά. Ο Ε. Ευγενίδης έχει ανοίξει μία πόρτα από την οποία ο πλούτος εισρέει στη χώρα μας. Είναι ο επιχειρηματίας της ευρείας δραστηριότητας που μπορεί να παίξει ρόλο στη διαμόρφωση της οικονομίας της Ελλάδας. Και το ρόλο αυτό τον διαδραματίζει με τα βαθύτερα πατριωτικά συναισθήματα..

     Παράλληλα με τις λοιπές επιχειρηματικές δραστηριότητες οι οποίες συμπεριελάμβαναν την πρακτόρευση και διαχείριση πλοίων ξένων εταιριών, το 1937 ο Ευγενίδης αγόρασε το πρώτο του σκάφος, το υπό ελληνική σημαία Α/Π "Αργώ", ξεκινώντας επίσημα πια τη δράση του στο χώρο του εφοπλισμού. Το πλοίο αυτό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου βυθίστηκε από γερμανικό υποβρύχιο έξω από το λιμάνι του Cape Town, στην Νότια Αφρική. Γενικότερα αξίζει να σημειωθεί ότι τη δεκαετία 1929-1939 ο Ευγένιος Ευγενίδης διετέλεσε πρόεδρος πολλών ελληνικών και ξένων ναυτιλιακών επιχειρήσεων και οργανισμών.

     Λίγο πριν την κατοχή της χώρας μας από τα στρατεύματα των εισβολέων, ο Ευγενίδης φεύγει από την Ελλάδα μεταφέροντας μαζί του και τις επιχειρηματικές δραστηριότητές του. Αρχικά φτάνει στην Αίγυπτο και από εκεί στην Νότια Αφρική και εγκαθίσταται στην πρωτεύουσα του Cape Town όπου και οργανώνει ιδιαίτερο πρακτορείο το οποίο με το ιδιόκτητο φορτηγό του "Αργώ" λειτουργεί τακτική γραμμή με τη Νότιο Αμερική. Στην συνέχεια μετακομίζει στο Buenos Aires της Αργεντινής από όπου και συνεχίζει καθ' όλη την διάρκεια του πολέμου τη διαχείριση των πλοίων του Σουηδικού εφοπλιστικού οίκου "Μπροστρομ". Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Ευγενίδης προετοιμάζει την μεταπολεμική του εξόρμηση. Προβλέπει τις οικονομικές και ναυτιλιακές εξελίξεις που ακολουθούν το τέλος του πολέμου και προσαρμόζει αναλόγως τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες. Αμέσως μετά τον πόλεμο επιστρέφει στην Ευρώπη και με έδρα τη Γένοβα ιδρύει την εταιρία "Home Lines" με σκοπό να εξυπηρετήσει το έντονο μεταναστευτικό ρεύμα από την κατεστραμμένη Ευρώπη προς άλλες ηπείρους. Τα τέσσερα υπερωκεάνια που σύντομα αποκτά η εταιρία δρομολογούνται αρχικά προς τη Νότιο Αφρική και την Αυστραλία και στην συνέχεια προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά καταφέρνοντας γρήγορα να κατακτήσουν την Τρίτη θέση της επιβατικής κίνησης στην γραμμή του Βόρειου Ατλαντικού.

     Το 1947 μεταφέρει εκ νέου την έδρα των δραστηριοτήτων του στο Vevey της Ελβετίας από όπου και διευθύνει τις ανά τον κόσμο επιχειρήσεις του. Με το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου το 1949 και το κλίμα πολιτικής σταθερότητας που σιγά σιγά αναπτύσσεται στην Ελλάδα, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την επιστροφή του Ευγένιου Ευγενίδη στην πατρίδα. Η απόφαση αυτή λαμβάνεται στα μέσα του 1953 και είναι συνυφασμένη με την τότε κυβερνητική προσπάθεια για επαναπατρισμό της ναυτιλίας, καθιστώντας τον ως τον πρώτο εφοπλιστή που έδωσε το παράδειγμα επαναπατρισμού πλοίου του, εγγράφοντάς το μεταπολεμικά εις το ελληνικό νηολόγιο.

     Από τον Πειραιά και πάλι ξεκινά μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα που αφορά την διάνοιξη γραμμής συνδέουσας την Ελλάδα με την Νότιο Αμερική. Το πρώτο δρομολόγιο της γραμμής αυτής πραγματοποιείται την 13η Νοεμβρίου του 1953 από το υπό ελληνική σημαία πλοίο "Αθήναι" . Μετά το πετυχημένο αυτό εγχείρημα και μετά από σχετικό αίτημα της τότε κυβερνήσεως, ο Ευγενίδης υψώνει τη γαλανόλευκη στο υπερωκεάνιο "Ατλάντικ" και την 4η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους υπογράφει σχετική σύμβαση με την οποία η Ελλάδα αποκτά μια σύγχρονη γέφυρα που την συνέδεσε με τον Νέο Κόσμο και τα ξενιτεμένα παιδιά της.

     Ο Ευγένιος Ευγενίδης έτρεφε ανέκαθεν βαθιά εκτίμηση στην τεχνική γνώση, σε κάθε επίπεδο. Ειδικότερα για την κατάσταση στην Ελλάδα υποστήριζε: <<Η αρρώστια στον τόπον μας είναι ότι δεν έχουμε κατάλληλους ανθρώπους για εκεί που μας χρειάζονται. Όλοι λένε ότι η Ελλάδα έχει μεγάλο υπόγειο πλούτο. Σίδερο, μολύβι, χρώμιο, βωξίτη κ.ά. Ωστόσο τα ελληνόπουλα σπουδάζουν γιατροί, δικηγόροι και φιλόλογοι που ύστερα δεν έχουμε τι να τους κάνουμε. Και μετά λέμε πως είμαστε λαός θαλασσινός.Όμως φτύνονμε αίμα για να βρούμε μηχανικούς πλοίων της προκοπής για νεώτερες μηχανές. Χωρίς τους ειδικούς και τους καταρτισμένους ανθρώπους, είναι αδύνατον να πάνε μπροστά οι κοινωνίες σήμερα...>>. 

     Η επιστροφή του στην πατρίδα δεν συνοδεύεται μόνο από επιτυχημένες επιχειρηματικές δραστηριότητες αλλά και από μια σειρά φιλανθρωπικές προσπάθειες που είχαν σκοπό την έμπρακτη συμπαράσταση σε δεινοπαθούντες συνανθρώπους του.

     Οι καταστρεπτικοί σεισμοί της Κεφαλονιάς, Ζακύνθου και Ιθάκης υπήρξε η πρώτη ευκαιρία έμπρακτης εκδήλωσης της εθνικής ευαισθησίας του Θρακιώτη εφοπλιστή, ο οποίος αποστέλλει 1.000.000 δραχμές «εις προσπάθειαν ανακουφίσεως της δυστυχίας των Ελλήνων σεισμοπαθών». Παράλληλα μεταβαίνει στις σκανδιναβικές χώρες και χρησιμοποιώντας τις γνωριμίες και διασυνδέσεις του με τον επιχειρηματικό κόσμο καταφέρνει να συγκεντρώσεις άλλες 289.000 δραχμές.πρόσφερε σημαντικά ποσά στους σεισμοπαθείς τόσο εξ ιδίων πόρων όσο και δια της μεσολαβήσεώς του στις σκανδιναβικές χώρες.

     Ο αείμνηστος Ευγενίδης, είχε ευεργετήσει και την Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, δωρίζοντας ένα μεγάλο οικόπεδο στο Δήμο, με την προοπτική να ανεγερθεί στη συγκεκριμένη πόλη Δημοτικό Θέατρο. Τα χρόνια πέρασαν το Δημοτικό Θέατρο δεν έγινε και τελικά ο Δήμος παραχώρησε το οικόπεδο στη Δημόσιο για να ανεγερθεί Δικαστικό Μέγαρο. Σήμερα, παρά την μη εκπλήρωση της βούλησης του διαθέτη, το Μεσολόγγι έχει εν τούτοις ένα σύγχρονο Μέγαρο για τις ανάγκες της Θέμιδας.

      Με δική του δαπάνη εγκαταστάθηκε δίκτυο ύδρευσης στο Δελήτι του Νομού Έβρου, το οποίο μετά τη δωρεά του -τιμής ένεκεν- μετονομάστηκε σε Ευγενικό. Η συνέχεια της ανθρωπιστικής του δραστηριότητας , παρότι , ως επί το πλείστον ηθελημένα άγνωστη στο ευρύ κοινό, ήταν εξίσου έντονη. Όταν τον Απρίλιο του 1954 φεύγει από τη ζωή , είναι ήδη ένας καθιερωμένος διεθνώς , ως μεγάλου κύρους επιχειρηματική φυσιογνωμία και στην πατρίδα του ως εθνικός ευεργέτης.

     Ο πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου της Ελβετίας , Σοβερύ, αποκάλυψε μια προσωπική συζήτηση που είχε με τον Ευγένιο Ευγενίδη λίγες μέρες πριν το θάνατό του. << Δε θα έπρεπε ,΄κύριε Ευγενίδη να κουράζεστε τόσο, εξαντλώντας τις δυνάμεις σας και αγνοώντας τις επίμονες συστάσεις των γιατρών σας,>> Και ο Ευγενίδης , σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση του απάντησε  << Αγαπώ φίλε μου την εργασία μου . Λατρεύω τη δίνη των υποθέσεων, την υπερνίκηση των δυσκολιών, τον αγώνα για την επίτευξη του σκοπού που επιδιώκω. Ακόμη χαίρομαι , και μη φανεί υπερβολικό, την αποτυχία, γιατί έτσι καταλαβαίνω μετά τη χαρά από το θρίαμβο. Όλα αυτά είναι το ενδιαφέρον της ζωής για μένα. Επιθυμώ όμως έναν αιφνίδιο θάνατο , εκεί, στη θέση μου, την ώρα που εργάζομαι, με όλες τις πνευματικές μου δυνάμεις ακέραιες και πριν τα γεράματα κι αρρώστια με καταβάλλουν. Μακάρι ο Θεός να μου χαρίσει και αυτήν την καλή τύχη….>> Και ο Θεός άκουσε την επιθυμία του.Πέθανε στην Ελβετία στις 22 Απριλίου του 1954, στη διάρκεια μιας δεξίωσης , που μπορούσε να ήταν προς τιμήν του…

     Μετά το θάνατο του Ευγένιου Ευγενίδη, τη διοίκηση των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων ανέλαβε ένας από τους στενότερους συνεργάτες ο Νικόλαος Βερνίκος, ο οποίος σύμφωνα με την επιθυμία του έφερε από τότε ως δεύτερο επώνυμο το Ευγενίδης.

     Συνεχιστή του φιλανθρωπικού του έργου κατέστησε την αδελφή του Μαριάνθη Γ. Σίμου, η οποία ως εκτελεστής της διαθήκης του ανέλαβε την ολοκλήρωση και στην συνέχεια τη διαχείριση του ομώνυμου ιδρύματος το οποίο βάση της επιθυμίας του Ευγενίδη είχε σκοπό να "συμβάλλει εις την εκπαίδευσιν νέων ελληνικής ιθαγένειας εν επιστημονικώ και τεχνικώ πεδίω".

     Ο σημερινός πρόεδρος του ιδρύματος κ. Λεωνίδας Δημητριάδης-Ευγενίδης συνεχίζει με απόλυτη επιτυχία την παράδοση των προκατόχων του .

Ιδρυμα Ευγενίδου

<<Συνιστώ εν Αθήναις κατά τους ορισμούς του Ελληνικού Δικαίου Ιδρυμα υπό το Ονομα ΄΄Ιδρυμα Ευγενίδου΄΄ του οποίου σκοπός είναι να συμβάλη εις την εκπαίδευσιν νέων Ελληνικής ιθαγένειας εν τω επιστημονικώ και τεχνικώ πεδίω>> .
Απόσπασμα από τη διαθήκη του 21-8-1952.Ο πολύπειρος και έμπειρος ευπατρίδης με την παράγραφο αυτή , άφηνε στη διαθήκη του την εντολή της ίδρυσης του ομώνυμου ιδρύματος, με στόχο να βοηθήσει τους νέους της Ελλάδας , ώστε να καταστούν ικανοί να βοηθήσουν στην μελλοντική ανάπτυξη της πατρίδας και την αξιοποίηση των πόρων αυτής. 

Το Ευγενίδειο Πλανητάριο

     Το Ευγενίδειο Πλανητάριο είχε ως στόχο τη διαμόρφωση ενός κέντρου διαχύσεως και εκλαικεύσεως των επιστημονικών γνώσεων για την Αστρονομία, την Αστροφυσική και το Διάστημα.  Ενας στόχος που ξεκίνησε το 1919 , όταν ο αρχιμηχανικός Βάλτερ Μπάουερσφελντ πρότεινε μια επαναστατική ιδέα για έναν ακίνητο θόλο , πάνω στον οποίον θα προβάλλονταν τα άστρα, οι πλανήτες , ο Ηλιος και η Σελήνη από έναν κινούμενο ηλεκτρομηχανικό προβολέα. 

     Ενενήντα δύο χρόνια μετά, το Νέο Ευγενίδειο Ψηφιακό  Πλανητάριο , με τα νέα του συστήματα  προσφέρει στους επισκέπτες του πολύπλοκες θεατρικές παραγωγές που στηρίζονται στη συμμετοχή των θεατών και στο κέντρισμα των αισθήσεών τους. Το Πλανητάριο ερμηνεύει και παρουσιάζει το νυχτερινό ουρανό, εμπνέει , συναρπάζει και ερεθίζει τη φαντασία του ανθρώπου σχετικά με τα μυστήρια του νυχτερινού ουρανού αλλά και της θέσεως του ανθρώπου μέσα στο σύμπαν.   

Ιστιοφόρο «Ευγένιος Ευγενίδης»

     Το ιστορικό ιστιοφόρο «Ευγένιος Ευγενίδης», μια κομψή τρικάταρτη σκούνα του 1929, σε μαγεύει καταρχήν με την ιστορία του. Η ζωή του ξεκινά από ένα φημισμένο ναυπηγείο στη βροχερή Σκωτία, ως " Sunbeam II ", ακολουθούν κρουαζιέρες αναψυχής στα ζεστά νερά της Μεσογείου, και στη συνέχεια, μυστικές αποστολές διάσωσης αγωνιστών της Αντίστασης στο Β' Παγκόσμιο πόλεμο. Η δράση συνεχίζει μεταπολεμικά στις βόρειες θάλασσες, όπου το πλοίο, υπό σουηδική κυριότητα, λειτουργεί πλέον ως εκπαιδευτικό. Η μοίρα του πλοίου είναι άμεσα συνδεδεμένη με την Ελλάδα, έτσι το 1965 το πλοίο αγοράστηκε από το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας για να χρησιμοποιηθεί ως εκπαιδευτικό πλοίο για τους δοκίμους του. Το 1/3 των χρημάτων της αγοράς του προήλθαν από κληροδότημα της διαθήκης του εφοπλιστή και εθνικού ευεργέτη Ευγένιου Ευγενίδη. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, το πλοίο μετονομάστηκε «Ευγένιος Ευγενίδης». Για πολλά χρόνια, το πλοίο χρησιμοποιήθηκε ως εκπαιδευτικό, ενώ το 1992 παροπλίστηκε και μέχρι το 2002 παρέμενε αγκυροβολημένο στο Παλαιό Φάληρο, οπότε και παραχωρήθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό.