Ηχήστε σάλπιγγες

<<Χρωστάμε σε όσους πέρασαν

θα έλθουν , θα περάσουν,

Κριτές θα μας δικάσουν

οι αγέννητοι , οι νεκροί>>

                                                           

Κωστής Παλαμάς

     28 Φλεβάρη 1943...Νωπά τα λόγια του ποιητή , νωπά και τα λόγια της Ιωάννας Τσάτσου...<<Χτες βράδυ μια είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μια είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός>>.

      Η είδηση ότι έσβησε ο γερο-Παλαμάς βύθισε σε ακόμα μεγαλύτερη απελπισία την Αθήνα. Η τριπλή κατοχή-από Βούλγαρους, Ιταλούς και Γερμανούς - και η εξαντλητική εκμετάλλευση από τους εισβολείς, των αγαθών και αποθεμάτων της χώρας, είχαν αποφέρει μόνο δεινά. Πείνα, απεργίες, τρομοκρατία, συλλήψεις, εκτελέσεις, η ζοφερή καθημερινότητα της Ελλάδας. Υπερβαίνοντας τα συμβατικά όρια του γεγονότος, η νεκρώσιμη τελετή σύντομα απέκτησε αυθόρμητα χαρακτήρα εθνικής εκδήλωσης.

     Πράγματι, σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία η γερμανική διοίκηση προωθούσε σειρά επώδυνων μέτρων (όπως για παράδειγμα η έκδοση διατάγματος πολιτικής επιστράτευσης), ο ελληνικός λαός δε δίστασε να εκφράσει την έντονη δυσαρέσκεια και αγανάκτησή του, παρά την παρουσία του κατοχικού πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου Λογοθετόπουλου, και εκπροσώπων της φασιστικής Ιταλίας και του Γ΄ Ράιχ. <<Αυτονών και η παρουσία ερέθιζε τον κόσμο, που από την επικείμενη κήρυξη της πολιτικής επιστρατεύσεως ήταν αυτές τις μέρες ήδη ερεθισμένος>>, παρατηρούσε ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, διερωτώμενος: <<Ποιος τους είπε νάρθουν να μαγαρίσουν με την παρουσία τους τη λειτουργία μας ;>> (ιστολόγιο Παντελή Αθανασιάδη).

Ξαφνικά ακούγεται η φωνή του Άγγελου Σικελιανού, δίπλα στο φέρετρο, ν΄ απαγγέλει :
Ηχήστε οι σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη την χώρα πέρα ω πέρα…
βογγήστε τύμπανα πολέμου…
Οι φοβερές σημαίες ξεδιπλωθείτε στον αέρα!
Σε αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα.

     Η οδύνη των ανθρώπων μεγάλωνε, όχι μόνο για τον θάνατο του Παλαμά, αλλά και το αργό σβήσιμο ενός λαού. <<Τι έγινε ακριβώς στον τάφο δεν είδα. Δεν μπόρεσα να πλησιάσω. Είδα πως γίνονταν κατάθεση στεφάνων, πως κατάθεσαν στεφάνια και κάτι ξένοι. Μόλις όμως συνέβηκε αυτό διά μιας από διάφορες πλευρές ακούγεται ο Εθνικός μας Ύμνος. Φαίνεται πως ο Κατσίμπαλης με την Ιωάννα άρχισαν πρώτοι. Πρώτα δειλά, ύστερα η φωνή κατάκτησε όλον τον κόσμο, μυριόστομη. Ήταν η στιγμή η πιο συγκινητική. Ο κόσμος τραγουδούσε με πάθος. Κάποιος φώναξε “Ζήτω η ελευθερία του πνεύματος”. Αλλά ο κόσμος ήθελε ελευθερία σκέτη και φώναζε “Ζήτω η Ελευθερία”. (Κωνσταντίνος Τσάτσος).

Η μια φωνή γίνεται πέντε, δέκα, χιλιάδες…Ένας γλυκός, συμπαγής ύμνος τύλιξε την Αθήνα. Οι κατακτητές σαστίζουν, η απελπισία των Αθηναίων για μια στιγμή, γίνεται ελπίδα. Εκείνη τη στιγμή, η ελληνική ψυχή που τόσο ύμνησε ο Παλαμάς τον αποχαιρέτησε, δείχνοντας το μεγαλείο της και επιβεβαιώνοντας τον.

Δονείται η χώρα από πύρινον ενθουσιασμό. Τα λόγια του ποιητή αντηχούν στ΄ αυτιά του κόσμου...<<Μη φοβηθείς το χαλασμό . Φωτιά! Τσεκούρι! Τράβα...για πόλεμο , για μάτωμα για την καινούργια γέννα...>> . Και έγραψαν με τη λόγχη τους , στα βουνά της Βορείου Ηπείρου, το έπος του Σαράντα : κάθε ύψωμα και μία μάχη , κάθε μάχη και μία νίκη, κάθε νίκη και μία προέλαση...Κορυτσά, Αργυρόκαστρο, Χειμάρρα, Τεπελένι...

Μανιφέστο

      Οι νέοι συγγραφείς της Ελλάδας , που αντιπροσώπευσαν τα τελευταία χρόνια τις νεότερες αναζητήσεις του ελληνικού πνεύματος , απευθύνονται στους συναδέλφους και συνοδοιπόρους τους του κόσμου ολόκληρου.

<<Η μάχη της Ελλάδας είναι μια μάχη παγκόσμια. Ο ελληνικός στρατός είναι σήμερα μια προφυλακή των εθνών στον αγώνα τους εναντίον της καινούργιας μορφής σκλαβιάς.

Για να κερδίσουμε αυτή τη μεγάλη μάχη , θα κάνουμε όλες τις θυσίες , όπως έκαναν πάντα οι Ελληνες όταν πολεμούσαν για την ελευθερία. Δε θα συλλογιστούμε ούτε τη ζωή μας , ούτε τη ζωή των δικών μας , ούτε τις πόλεις μας που βομβαρδίζονται, ούτε τον πλούτο του τόπου μας που καταστρέφεται. Το έμβλημά μας είναι το ίδιο έμβλημα των πατέρων μας το 1821: Ελευθερία ΄Η Θάνατος.

Ο Μουσολίνι δεν μας ήξερε καλά. Δεν κατάλαβε ποτέ την ιστορική παράδοση την ηθική ζωή το ψυχικό σθένος της μικρής Ελλάδας. Δεν πρόβλεψε τη μεγάλη χαρά που κυρίεψε τον τόπο μας όταν αντήχησαν τα πρώτα πυρά κι έφεραν την είδηση ότι ήρθε ξανά στην Ελλάδα η ώρα της μοίρας, της θυσίας και της δόξας.

Ο ιταλικός φασισμός βαδίζει προς το θάνατο κι εμείς οι Ελληνες σκάβουμε τον τάφο του. Μπορεί να πεθάνουμε , αλλά θα πεθάνει και αυτός. Θα τον σκοτώσει το ελληνικό πνεύμα που έχει σκοτώσει εχθρούς, μεγαλύτερους και φοβερώτερους απ΄ αυτόν.

Ελεύθεροι άνθρωποι όλων εθνών, συγγραφείς, ποιητές, καλλιτέχνες, φιλόσοφοι, ιδεολόγοι, ΜΗΝ ξεχνάτε ότι η Ελλάδα πολεμά για τη μοίρα του κόσμου>>.

Τιμή και δόξα σ΄ αυτούς που θυσιάστηκαν για να ζούμε εμείς σήμερα ελεύθεροι...

         

      

         

         

   

    

28η Οκτωβρίου 1940. Η Σύρος τις πρώτες μέρες της κατοχής

Η Ελλάς ευρίσκεται από χθες εις πόλεμον με την Ιταλίαν. 

Το έθνος σύσσωμον, μνήμον των παραδόσεών του, εις τας επάλξεις!

Οι ήρωες του Καπορέτο, απατεώνες ως πάντοτε, επετέθησαν ημίσειαν ώραν ενωρίτερον της εκπνοής του τελεσιγράφου. 

Ο Ελληνικός λαός καλείται δι΄ εμπνευσμένων διαγγελμάτων του Βασιλέως και του Κυβερνήτου να πράξει το καθήκον του. Ο Εθνικός στρατός μαχόμενος ηρωικώς εις τα Ελληνοαλβανικά σύνορα, αμύνεται μετ΄επικού θάρρους του πατρίου εδάφους....΄΄

     Τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Οκτωβρίου του 1940, ο Ιταλός Πρέσβης στην Αθήνα, Εμανουέλε Γκράτσι επέδωσε ιδιόχειρα στον Έλληνα Πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά, στην οικία του δεύτερου, στην Κηφισιά, τελεσίγραφο, με το οποίο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο, προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Ελληνικού Βασιλείου, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ.), για τις ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του για τη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική. Μετά το ΟΧΙ του Πρωθυπουργού , ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις άρχισαν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις εισβολής στην Ελλάδα.

     Ο Ελληνικός Στρατός αντεπιτέθηκε και ανάγκασε τον ιταλικό σε υποχώρηση και μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, σχεδόν το ένα τέταρτο του εδάφους της Αλβανίας είχε καταληφθεί από τους Έλληνες. Τις πρώτες μέρες του Απριλίου, με την έναρξη της γερμανικής επίθεσης, οι Ιταλοί ξεκίνησαν και αυτοί νέα αντεπίθεση. Από τις 12 Απριλίου, ο Ελληνικός Στρατός άρχισε να υποχωρεί από την Αλβανία, για να μην περικυκλωθεί από τους προελαύνοντες Γερμανούς. Ακολούθησε η συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς, στις 20 Απριλίου και με τους Ιταλούς, τρεις μέρες αργότερα, οι οποίες περαίωσαν τυπικά τον ελληνοϊταλικόγερμανικό πόλεμο.

Η Σύρος τις πρώτες ημέρες της εισβολής

(Από την Εκθεση Πεπραγμένων σχετικά με η δράση του Ναυτικού κατά τον πόλεμο του 1940-1944 του Αντιναυάρχου Δ. Φωκά)

     Στις 25 Οκτωβρίου 1940 τοποθετήθηκε Διοικητής της Ναυτικής Διοίκησης Κυκλάδων ο Πλοίαρχος Β.Ν. Νικοτσάρας, με έδρα τη Σύρο. Κανένα αμυντικό έργο δεν υπήρχε στα νησιά και μόνο δίκτυο επιτήρησης ήταν εγκατεστημένο. Από την άλλη , ελάχιστα και ακατάλληλα ήταν τα διατιθέμενα από τα νησιά πλωτά μέσα για τις μεταφορές. Μολονότι στη Ν.Διοίκηση παραχωρήθηκε το μικρό βρετανικό ατμοκίνητο ΄΄Σι Σέρπαντ΄΄, εντούτοις, και αυτό , όπως αναφέρει ο Ν.Διοικητής, δεν ήταν κατάλληλο να προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες. Οι πρώτες φροντίδες του Ν.Διοικητή στράφηκαν στη λειτουργία του δικτύου επιτήρησης της περιοχής του. Τα τηλεγραφικά και τηλεφωνικά καλώδια ήταν ανεπαρκή, καθώς και οι σταθμοί ασυρμάτου. Επομένως η ταχύτητα μεταβίβασης των πληροφοριών δεν ήταν πάντοτε η επιθυμητή. Η παθητική αεράμυνα στα νησιά ήταν ανάξια λόγου. Στη Σύρο , εκτός από κάποια ανεπαρκή ορύγματα, δεν υπήρχε κανένα συστηματικό καταφύγιο.

     Από την έναρξη της γερμανικής επίθεσης και μέχρι τις 15 Απριλίου 1941 δεν παρατηρήθηκαν έντονες εχθρικές ενέργειες κατά των Κυκλάδων. Στις 21 Απριλίου ρίχθηκαν περίπου 12 βόμβες εναντίον του βοηθητικού ΄΄Αξιός΄΄ που βρισκόταν στη Σύρο για παραλαβή τηλεγραφικού καλωδίου. Καμία από αυτές δεν έπληξε το σκάφος αλλά η , σε πολύ κοντινή απόσταση από αυτό , έκρηξη τριών βομβών στη θάλασσα , επέφερε σοβαρές ζημιές στη μηχανή του πλοίου, που άρχισε να διαρρέει επικίνδυνα. Ενας πυροβολητής σκοτώθηκε από τα θραύσματα. Ο ΄΄Αξιός΄΄ έβαλε με το Α/Α πυροβόλο του κατά του εχθρού αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Επίσης χωρίς αποτέλεσμα έβαλε και πολυβόλο της Σχολής Εφέδρων Αξιωματικών Σύρου.

     Στις 28 Απριλίου το λιμάνι και η πόλη της Σύρου βομβαρδίσθηκαν, με διαλείμματα από τη Γερμανική Αεροπορία. Περίπου 12 βόμβες ρίχθηκαν κατά της πόλης . Αποτέλεσμα των επιθέσεων αυτών ήταν η καταβύθιση του ΄΄Αξιού΄΄ και όλων σχεδόν των ελλιμενισθέντων ιστιοφόρων. Σε 30 έφθασαν τα θύματα του άμαχου πληθυσμού. Απέναντι στις επιθέσεις αυτές αντέδρασε μόνο το πολυβόλο της Σχολής Εφέδρων Αξιωματικών, ενώ κάποιες βολές ρίχθηκαν και από Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς που περνούσαν με κατεύθυνση προς Κρήτη.

     Το απόγευμα της 29ης Απριλίου προσθαλασσώθηκε γερμανικό υδροπλάνο, το οποίο προειδοποίησε ότι η πόλη θα καταλαμβανόταν την επομένη. Ο Στρατιωτικός Διοικητής τηλεγράφησε στην Κυβέρνηση στην Κρήτη , ότι καμία δύναμη προς αντίσταση δεν διέθετε , ενώ οι πολιτικές αρχές της πόλης ζητούσαν την αμαχητί παράδοση του νησιού. Από την άλλη , ο Ν.Διοικητής , αφού κατέστρεψε όλα τ΄ αρχεία της Ν.Δ., αναχώρησε την ίδια νύχτα με τον Στρατιωτικό Διοικητή, τον Λιμενάρχη και κάποιους Αξιωματικούς της ξηράς του διαλυθέντος μετώπου , για την Κρήτη και την 1η Μαίου έφθασε στο Ηράκλειο όπου τέθηκε υπό τις διαταγές του εκεί Υπουργείου των Ναυτικών.

Σύρος , ο λιμός του 1941-1942 (πληροφορίες από : Αποψη-βιβλίο του Μαρκ Μαζάουερ <<Στην Ελλάδα του Χίτλερ>> και τον κ. Χ. Λούκο)

     Τρεις Αυστριακοί στρατιώτες κι ένας κατώτερος αξιωματικός έκαναν κουπί ως το λιμάνι και ύψωσαν τον αγκυλωτό σταυρό στην είσοδο του λιμανιού. Μερικοί φιλικά διακείμενοι ντόπιοι κατέβηκαν στην προκυμαία και έθεσαv στη διάθεσή τους τη χρήση ενός από τα λίγα αυτοκίνητα του νησιού. Πολύ σύντομα οι Ιταλοί αντικατέστησαν τους Γερμανούς. Oι πρώτοι Ιταλοί έφτασαν στη Σύρο στις 5 Μαΐου 1941. Παρέλασαν μπροστά στο δημαρχείο και ύψωσαν την ιταλική σημαία δίπλα στον αγκυλωτό σταυρό.

     Τον Αύγουστο είχε γίνει κιόλας φανερό πως δεν υπέφεραν όλοι το ίδιο πάνω στο νησί. Πλούσιοι καραβοκύρηδες, συχνά βρετανόφιλοι, είχαν συσσωρεύσει μεγάλα αποθέματα αγαθών τους προηγούμενους μήνες, με τη συνενοχή των ελληνικών αρχών και Ιταλών αξιωματικών. Στους λόφους έξω από την Ερμούπολη, εύποροι αγρότες εξαγόραζαν τη γη των μικροπαραγωγών. Στα τέλη Αυγούστου, η οικογένεια του ίδιου του Ριγκουτσό (Γάλλος Πρόξενος στη Σύρο) ήταν πια είκοσι πέντε μέρες που δεν είχε φάει τίποτε άλλο από μερικά κρεμμύδια από τη γειτονική Ανδρο. Πολλοί καταστηματάρχες, παρόλο που η αστυνομία διέταζε να μένουν ανοιχτά τα μαγαζιά, έκλειναν τις πόρτες τους, αφού δεν είχαν τίποτα στα ράφια. Μολονότι υπήρχε μια ονομαστική μερίδα ψωμιού, στην πραγματικότητα δεν είχε μοιραστεί καθόλου ψωμί για ένα μήνα, ώσπου έδεσε από τα Δωδεκάνησα ένα βαπόρι, γύρω στα τέλη Σεπτεμβρίου.

     Για μήνες δεν υπήρχε καθόλου βούτυρο ούτε κρέας, και τα τσιγάρα βρίσκονταν μόνο στη μαύρη αγορά, όπου έκανε κουμάντο η ίδια η αστυνομία. Εκτός από τις αρχές της πόλης, και οι τοπικοί κρατικοί υπάλληλοι είχαν χάσει οποιοδήποτε αίσθημα καθήκοντος και ακολουθούσαν πολιτική «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». O νομάρχης που υπηρετούσε όταν άρχισε η Κατοχή γρήγορα αντικαταστάθηκε― αλλά μετά από τρεις μονάχα μέρες και ο νεοδιορισμένος έφυγε επίσης, ανησυχώντας για την έλλειψη τροφίμων και η Αθήνα δεν έστειλε αντικαταστάτη. Με κατώτερους μόνο αξιωματούχους, το ελληνικό κράτος είχε λίγο-πολύ εγκαταλείψει το νησί.

     Τους τρεις πρώτους μήνες του 1942 πέθαναν 1012 Ερμουπολίτες, το 5,7 % του τότε πληθυσμού που ανερχόταν στις 17.703 κατοίκους, δηλ. 60 περίπου στους 1000. Ηταν πολλά τα αίτια που προκάλεσαν την πείνα στη Σύρο. Η μικρή σε σύγκριση με τον πληθυσμό παραγωγή βασικών αγαθών δεν μπόρεσε, λόγω του αποκλεισμού που απέφερε ο πόλεμος , να καλυφθεί με εισαγωγές. Oι Ιταλοί με την παρουσία τους και τις διαπραγές τους μείωσαν ακόμη περισσότερο τα διαθέσιμα αγαθά. Η αισχροκέρδια και αδιαφορία των εχόντων , η μαύρη αγορά , η διαταραχή , λόγω της παρουσίας ξένου καταχτητή , του κοινωνικού ιστού , γεγονός που εμπόδισε να εκδηλωθούν κάποιες αλληλεγγυότητες , οι οποίες ενδεχομένως να είχαν υπάρξει μέσα σε άλλο πολιτικό πλαίσιο. Η ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης ξάφνιασε τους ασθενέστερους , τους βρήκε απροετοίμαστους για μακρόχρονη μάχη με τη στέρηση. Οι κάτοικοι ετηλεγραφούσαν εις Αθήνας : αποστείλατε σίτον ή φέρετρα...

     Η πείνα ξήλωνε σιγά σιγά το κοινωνικό υφάδι . Ιταλοί επίσημοι, επαγγελματίες της πόλης και εύποροι πρόκριτοι εξακολουθούσαν να παίζουν τα παλιά παιχνίδια του λούσου και της προπαγάνδας, αλλά μπροστά στο σκηνικό του λιμού αυτά έπαιρναν σχεδόν εξωπραγματικές διαστάσεις. Το Μάιο του 1942, για παράδειγμα, γινόταν μια τελετή για να τονιστεί η επίσκεψη του ναυάρχου Ινίγκο Καμπιόνε, κυβερνήτη του Αιγαίου. Προσγειώθηκε με υδροπλάνο μέσα στο μικρό λιμάνι, επιθεώρησε την ιταλική φρουρά στην κεντρική πλατεία και παρασημοφόρησε αρκετούς στρατιώτες για τα κατορθώματα τους στο αλβανικό μέτωπο. Λίγοι Έλληνες που παρευρίσκονταν, μη ξέροντας ιταλικά, χειροκρότησαν με ενθουσιασμό. Αργότερα ακολούθησε σουαρέ στο ξενοδοχείο Ελλάς, προς τιμήν του Καμπιόνε. Μερικοί εξέχοντες Έλληνες από την πόλη είχαν προσκληθεί για να δώσουν μια εντύπωση αρμονίας στο νησί. Μόλις όμως αποκαλύφθηκε ο πολυτελής μπουφές, ακολούθησε ένας γκροτέσκος χαμός, καθώς Έλληνες δικηγόροι, γιατροί και καθηγητές όρμησαν στα πιάτα, μπουκώνοντας το στόμα τους με φαΐ και με τα δυο τους χέρια, και αρνούμενοι να φύγουν από το τραπέζι. Όταν τελικά οι Ιταλοί αξιωματούχοι έφυγαν από το κτίριο, τους περικύκλωσαν πλήθη παιδιών που ζητιάνευαν ψωμί.

     Στο βιβλίο της η κυρία Σεϊλά Λεκέρ , συντονίστρια του Τμήματος Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Imperial College London , <<Η Ιταλική κατοχή της Σύρου (1941-43) και οι κοινωνικο-οικονομικές συνέπειές της>> αναδεικνύει το λιμό που βίωσε η Σύρος καθ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια της Κατοχής, με αποκορύφωμα ίσως τον Χειμώνα του 1942. Το μνημείο που ανήγειρε, το 1984, ο Δήμος Ερμούπολης προς τιμήν των νεκρών από πείνα κατά τη διάρκεια της Ιταλογερμανικής κατοχής, αναφέρεται σε 8.000 νεκρούς. Όπως επισημαίνει η Λεκέρ, αν και ο αριθμός αυτός είναι υπερβολικός (σύμφωνα με τις διαθέσιμες πηγές, οι νεκροί από πείνα ήταν περίπου οι μισοί), γεγονός παραμένει πως η Σύρος βίωσε έναν από τους πιο καταστροφικούς λιμούς σε όλη την ελληνική επικράτεια. <<Στην Κατοχή, οι άνθρωποι δεν είχαν άλλη επιλογή από το να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της ζωής. Έπρεπε πάση θυσία να κρατηθεί ζωντανή η ψευδαίσθηση έστω μιας κανονικότητας. Ήταν το μόνο δυνατό αντίδοτο απέναντι στο φόβο και την ανασφάλεια που τόσο απειλητικά γεννούσε η νέα καθημερινότητα. Όπως και να ‘χε, η ζωή έπρεπε να συνεχιστεί…»

Eίδα τα όνειρά μου να γκρεμίζονται μπροστά μου,είδα να πονάει να υποφέρει η γενιά μου...

Σάββατο βράδυ, μόλις τελείωσαν τα μαθήματα χορού και η παρέα είχε διάθεση για ένα κρασάκι . Αμέσως βρέθηκε και η δικαιολογία . ΄΄Μα για να δείξουμε  στο δάσκαλο πόσο καλοί μαθητές είμαστε΄΄...

Βρεθήκαμε στο καρνάγιο . Μικρό το μαγαζάκι του Αλφόνσου , μα το κέφι περίσσευε. Ο Λαυρέντης στο μπουζούκι παίζει τα λαικά του. Ερωτική η σχέση που έχει με το μπουζούκι του. Αγγίζει τρυφερά τις χορδές του , σκύβει και το φιλά στο τέλος κάθε τραγουδιού. Ερωτροτοπεί μαζί του , λες και κρατά στην αγκαλιά μια τσαχπίνα μαυρομάτα...

Το μαγαζάκι σχεδόν γεμάτο. Ανθρωποι της διπλανής πόρτας οι θαμώνες, μιας κάποιας ηλικίας. Απόμαχοι της εργασίας μα όχι απόμαχοι της ζωής! Το κέφι περίσσευε.

Αυτοί με τα δικά τους , τα νησιώτικα και τα  fox trot και εμείς με τα δικά μας , τα ποντιακά , γίναμε μια παρέα. ΄΄Εμένα που με βλέπετε να χορεύω έτσι , αύριο μπαίνω χειρουργείο. Μα θέλω , σαν έρθει ο χάρος να με βρει, να χορέψει ένα χορό μαζί μου και έπειτα να με πάρει. Ορθια να φύγω, χορεύοντας΄΄ μας είπε μια γυναίκα . Που την εύρισκε,  αλήθεια ,τόση δύναμη ! 

Με κρασί και με χορό έσμιγαν τους καημούς τους οι άνθρωποι. Ο Έλληνας θέλει και ξέρει πως να γλεντάει τους καημούς του.

Και τώρα που οι καημοί περίσσεψαν , θέλει να τους εκφράσει , να εκφράσει την απελπισία της ζωής, τις περικοπές ...ονείρων.

Ο Λαυρέντης παίζει ένα ζειμπέκικο. Ο χορός αυτός δύσκολα χορεύεται. Είναι χορός για άνδρες με εσωτερική ένταση . Είναι το παράπονο των ψυχών που δεν προσαρμόστηκαν στην τάξη των άλλων.

Ενας άνδρας , ίσαμε εκεί πάνω, άγνωστος προς εμέ, απλώνει τα χέρια, παίρνει τη θέση του , παραγγελιά... Βαρύς ο ήχος του μπουζουκιού. Το ζεμπέκικο , είπαμε , είναι χορός με εσωτερική ένταση. Ο αληθινός άντρας δεν ντρέπεται να φανερώσει τον πόνο ή την αδυναμία του.

Ο ψηλόσωμος άνδρας φέρνει δυο στροφές και εκεί , τις στιγμές του ...στοχασμού μια κραυγή αγωνίας , κραυγή απελπισίας ξεφεύγει απ΄ τα χείλη του...σχίζει τα σωθικά του ΄΄γιατί, γιατί μου στέρησαν το όνειρο ΄΄ και καταφέρεται εναντίον των πολιτικών μας που μας οδήγησαν στην εθνική μας.... κατάθλιψη.


Αναρωτήθηκα τι να ήταν αυτό που τον οδήγησε σ΄ αυτήν την κραυγή απελπισίας. Μια απειλούμενη απόλυση; Η ανεργία; Η δραστική μείωση του μισθού ή του μεροκάματου; Ο φόβος, η ανασφάλεια , το μαρτύριο της σταγόνας που μας έχουν υποβάλλει μήνες τώρα; Μου ήρθε στο μυαλό ένας στίχος από ένα νεανικό σχήμα...

<< Eίδα τα όνειρά μου να γκρεμίζονται μπροστά μου,
είδα να πονάει να υποφέρει η γενιά μου....

Κι η Ελλάδα πονάει και ο ξένος γελάει,
και ας είναι αυτός η αιτία γι' αυτά που περνάει.
ας ευχηθούμε το κακό να μην κρατήσει,
και ας βρεθεί ένας τίμιος την χώρα αυτή να κυβερνήσει>>...

Να  κυβερνήσει και όχι να <<πρωθυπουργεύσει>> . Γιατί όπως θα έλεγε και ο παππούς Αλκιβιάδης ΄΄ΤΟ ΚΥΒΕΡΝΑΝ ΕΣΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙN΄΄ . Το να κυβερνάς σημαίνει να προβλέπεις εξελισσόμενες καταστάσεις κοινώς να προνοείς .

Ολους τους άγγιξε αυτό το ξέσπασμα. Ηθελα να του μιλήσω , μα τι να του έλεγα. Οτι έχεις άδικο; Οχι βέβαια. Να του μιλήσω για τον Επίκουρο και για τη φιλοσοφία του; Να του μιλήσω για το Χριστό; Ημουν πολύ ΄΄μικρή΄΄ για τέτοιες έννοιες. Να του πω , κάνε υπομονή , μπόρα είναι θα περάσει; Εσύ με τη Σμυρνιά τη μάνα , ξέρεις από αυτά ....

Προτίμησα  , φίλε, να σου στείλω  ένα αισιόδοξο μήνυμα που διάβασα κάπου...Το στέλνω γιατί είναι πλημμυρισμένο από αισιόδοξα μηνύματα και τούτην την ώρα τ΄  αποθέματα της ψυχής πρέπει να περισσεύουν ...για να δικαιωθεί ο αγώνας σου. 

<<Αρνούμαι και δεν αφήνω κανέναν να με οδηγήσει στην απελπισία, στην κατάθλιψη, στη μιζέρια. Εδώ και μήνες δε βλέπω ειδήσεις και σχεδόν καθόλου τηλεόραση. Για να μη νιώθω και εντελώς εκτός, ενημερώνομαι από το ίντερνετ επιλεκτικά, κάνω τη δουλειά μου με αγάπη, προσπαθώ να κάνω όλο και περισσότερα πράγματα με αγάπη.

Προσπαθώ να μη γκρινιάζω, νιώθω ευγνώμωσύνη για τόσα πολλά και μικρά πράγματα. Που είμαι καλά, που έχω μια όμορφη οικογένεια, λίγους αλλά αληθινούς φίλους, που δόξα το θεό έχουμε να φάμε, που ζω σ΄ αυτό το υπέροχο νησί, που βλέπω κάθε μέρα τη θάλασσα, τον ήλιο που ανατέλλει, τα χρώματα του δειλινού, τη μυρωδιά της φύσης μετά τη βροχή, για κάθε όμορφη στιγμή. Μια όμορφη συζήτηση, ένα απρόσμενο χαμόγελο, για κάτι αναπάντεχο.

Και τις στιγμές μας, να είσαι σίγουρος ότι τις δημιουργούμε εμείς. Ακόμα κι αυτά που μας συμβαίνουν, είναι απόρροια των σκέψεων που κάνουμε. Γιατί το πιστεύω, οι σκέψεις που κάνουμε είναι ζωντανές, δίνουν μορφή στον κόσμο μας, την πραγματικότητα και το πεπρωμένο μας.

Και όπως είπε και ο Καζαντζάκης:

«Δεν μπορούμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα, ας αλλάξουμε τότε το μάτι που βλέπει την πραγματικότητα».

Η μιζέρια είναι μεταδοτική και μη ωφέλιμη. Φίλε χαμογέλα, γιατί η ζωή είναι τόσο μικρή και τόσο όμορφη κι εμείς περαστικοί, μόνο ταξιδιώτες. Τίποτα δεν μας ανήκει και τίποτα δεν μπορούμε να πάρουμε μαζί μας στο μεγάλο ταξίδι, παρά μόνο την αγάπη που έχουμε δώσει… και αυτό ακόμα είναι αμφίβολο…

Ως τότε όμως , είτε έχουμε πολύ καιρό είτε λίγο , ας απολαμβάνουμε τις μικρές χαρές της ζωής όπου και όποτε μας χαρίζονται… γιατί τι παραπάνω νομίζετε ότι είναι η Ευτυχία>>;

Το κελάδημα της Τσίχλας του Κώστα Βάρναλη

ΤΟ ΚΕΛΑΔΗΜΑ ΤΗΣ ΤΣΙΧΛΑΣ

Τσίχλα την παρανομιάζανε στο χωριό την Αννούλα. Κι έζησε και πέθανε τσίχλα.

Ήτανε μιας μπουκιάς ανθρωπάκι. Αδύνατη, με ψιλά κανιά, δίχως βάρος, πετούμενη. Δεν περπατούσε — πήδαγε κ έτρεχε.

Αλλά για ποιο χωριό μιλάμε;

Για έν’ από κείνα τα βουνίσια, που σκαρφαλώνουνε στην πλαγιά του βουνού κι είναι όλα τα ίδια. Όμορφα, μα φτωχά και μίζερα κι αφημένα στην τύχη τους κι από θεούς κι ανθρώπους.

Μια ρεματιά στην κατηφοριά με τις κόκκινες ροδοδάφνες και μια γιδόστρατα, που φέρνει μες από το δάσος των πεύκων στην κορφή του βουνού. Τόσο απόμερο, ξεχασμένο χωριό, που σχεδόν είχε κι αυτό ξεχάσει τ’ όνομά του.

Δεν του χρειαζότανε, λες και του ’πεφτε βάρος.

Αλλ’ όσο τους λείπουνε των μικρών αφτών χωριών πολιτισμός, φροντίδα και χορτασιά, τόσο τους περισσεύ’ η ψυχή. Ψυχή του λαού.

Είμαστε στον τελεφταίο χρόνο της Κατοχής.

Το χωριό, που λέμε, βρισκότανε στα σύνορα των δυο Ελλάδων: της λεύτερης και της συνεργαζόμενης. Αλλά προς τα εδώ.

Ένα γερμανικό φυλάκιο προσπαθούσε με τους ναζήδες τους δικούς του και τους τσολιάδες τους «δικούς μας» να μποδίζει τη λευτεριά να κατέβει απ’ την κορφή του βουνού προς τα κάτου - στον κάμπο. Γιατί κει ψηλά στην κορφή του βουνού είχανε φωλιάσ’ οι αγωνιστές του έθνους κι ετοιμάζανε «καλά Χριστούγεννα» για τους εχθρούς.

Με την απελευθερωτικήν επιτροπή του χωριού είχανε συχνήν επαφή. Αλλά πώς; Μέσον της Τσίχλας. Ήτανε κόρη μιας φτωχιάς χηρευάμενης του χωριού, που ο άντρας της σκοτώθηκε στην Αλβανία. Οχτώ με δέκα χρονών η Τσίχλα. Μα γεμάτη φωνή, ξυπνάδα και μίσος εναντίον των εχθρών. Και σβέλτη και μπασμένη στη ζωή — σαν ώριμο πλάσμα — κι αδείλιαστη.

Καλός καιρός στα τέλη του Δεκέμβρη. Ήλιος και στέγνη — μα και κρύο τσουχτερό.

Η Τσίχλα μαζί μ’ άλλα παιδιά (τα σκολειά κλεισμένα!) βγαίναν έξω απ’ το χωριό σ’ ένα πλάτωμα προς το ρέμα και παίζανε μπροστά στα μάτια των Γερμανών και των τσολιάδων.

Παίζανε τόπι.

Η Τσίχλα, πάνου στο φούντωμα του παιχνιδιού, τίναζε το τόπι όσο μπορούσε μακρύτερα προς το ρέμα κι ύστερις έτρεχε, όσο μπορούσε πιότερο, να το φτάσει.

Το τόπι κυλούσε κάτου στη ρεματιά κι η Τσίχλα κυλούσε κι αυτή.

Όχι πολύ ψηλά, μέσα στο δάσος την περιμένανε κατά το μεσημέρι, κάθε μέρα δυο αντάρτες. Τους έδινε το μήνυμα γραμμένο ή στοματικά της Επιτροπής και ξαναγυρνούσε πίσου λαχανιασμένη (για να μην αργήσει) με το τόπι στα χέρια!

Αλλ’ αυτό το ταχτικό χάσιμο της Τσίχλας μέσα στο δάσος πονήρεψε τους «εχθρούς» ξένους και δικούς.

— Πρέπει να ιδούμε τι τρέχει, με τρόπο –γιατί το μωρό είναι πολύ πονηρό...

Αλλά δε χρειάστηκε τρόπος. Ο πρόεδρος του χωριού, δεξί χέρι των Ναζήδων, έκανε την τελευταία του υπηρεσία «προς την πατρίδα». Τους πληροφόρησε τι συμβαίνει.

Όταν την άλλη μέρα, παραμονή των Χριστουγέννων, η Τσίχλα ξανάκανε το «παιχνίδι» της, τρέξανε πίσω από το τόπι ναζήδες και «δικοί», σταματήσανε το τόπι τη σταματήσανε κι αυτήνε. Και την ψάξανε.

Βρήκανε χωμένο μέσα στα μαλλιά της ένα χαρτάκι.
— Έλα δω, πουλάκι μου, τη ρώτησε o πρόεδρος. Ποιος σου το ’δωσε τούτο;
— Μόνη μου το ’γραψα.
— Και τι ξέρεις εσύ από τέτοια πράματα;
— Όλοι μας ξέρουμε.
— Και τι άλλο «παιχνίδι» ξέρεις;
— Όλα. Και να τρέχω. Και να πηδώ. Και να τραγουδώ. Να σκαρφαλώνω στα δέντρα να καρπολογώ και να πιάνω πουλάκια στις φωλιές τους.
— Για σκαρφάλωσε σ’ αυτήνε την ελιά να σε ιδούμε; Η Τσίχλα βρέθηκε σ’ ένα λεπτό πάνω στο δέντρο.
— Ξέρεις, είπες, να τραγουδάς. Για πες μας κανένα «σκοπό» ν’ ακούσουμε; Ό,τι σου αρέσει.
Κι’ η Τσίχλα με λαγαρή παιδιάστικη φωνή κελάηδησε.
— «Μαύρ’ είν’ η νύχτα στα βουνά...» (Αυτό το τραγούδι ήτανε τότες το πιο συνηθισμένο τραγούδι των σκλαβωμένων Ελλήνων).

Μπαμ!, μπαμ!, μπαμ!...

Οι Γερμαναράδες κι οι τσολιάδες τη βάλανε στο σημάδι και τη σκοτώσανε σαν πουλί. Και το πουλί σωριάστηκε χάμου, μιας φούχτας σώμα κι απέραντη ψυχή. Η ψυχή όλης της Ελλάδας.

Περασμένα μεσάνυχτα, την ώρα που οι καμπάνες διαλαλούσανε τη γέννηση του «Σωτήρος», πέσανε ξαφνικά στο χωριό οι αντάρτες — και ναζήδες και «δικοί» κι ο πρόεδρος πλήρωσαν με τη ζωή τους το άναντρό τους έγκλημα.

Κ’ ύστερα;

Ύστερα από ένα χρόνο η «Ελευθερία» είχε κυνηγηθεί στεριάς και πελάου απ όλην την Ελλάδα. Αλλά κάθε Χριστούγεννα, μετά τα μεσάνυχτα, οι χαρούμενοι αντίλαλοι της καμπάνας δεν μπορούν να πνίξουνε το θλιβερό κελάηδημα της Τσίχλας και το κλάμα της Πατρίδας...

Κώστας Βάρναλης

Ηταν κάποτε μία η Θράκη. Μα οι δυνατοί του κόσμου τούτου τη μοίρασαν στα τρία και έδωσαν , στη Βουλγαρία (τη Βόρεια Θράκη), στην Τουρκία την Ανατολική Θράκη και ότι περίσσεψε το έδωσαν στην Ελλάδα. Ο Κώστας Βάρναλης γεννήθηκε στη Βόρεια Θράκη , στο σημερινό Πύργο της Βουλγαρίας(το γνωστό μας Μπουργκάς) το 1884 και σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Μετεκπαιδεύτηκε με κρατική υποτροφία στη Σορβόννη του Παρισιού.

Εξέδωσε τα έργα: «Κηρήθρες», ποιητικό, 1905, «Το φως που καίει», ποιητικό, 1922, «Ο Λαός των μουνούχων», πεζά, 1925, «Ο Σολωμός χωρίς μεταφυσική», μελέτη, 1925, «Σκλάβοι πολιορκημένοι», ποιητικό, 1927, «Η Αληθινή Απολογία του Σωκράτη», σάτιρα σε πεζό, (1931), «Το Ημερολόγιο της Πηνελόπης», σάτιρα σε πεζό, (1947), «Ποιήματα», επιλογή όλου του ποιητικού έργου, «Δικτάτορες», σάτιρα σε πεζό, (1965), «Ελεύθερος κόσμος», (1965), «Οργή λαού», (1975), «Φιλολογικά απομνημονεύματα», (1980), μετάφρασε τη «Λυσιστράτη», τους «Βάτραχους», τις «Εκκλησιάζουσες», τους «Ιππείς», και τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη, και τον «Ιππόλυτο» και «Τρωαδίτισσες» του Ευριπίδη. Ο Κώστας Βάρναλης ήταν μετά τη χιτλερική κατοχή ο κριτικός της εφημερίδας «Ριζοσπάστης» και αργότερα χρονογράφος της εφημερίδας «Αυγή». Το έτος 1959 του απενεμήθη το βραβείο Λένιν για την ειρήνη. Το έργο του Βάρναλη έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Πέθανετο 1974.


Περισσότερα για τον Βάρναλη:

http://syllogosvoreioelladitonsyrou1.blogspot.com/2010_07_01_archive.html

Σε κλαίει λαός...Παύλος Μελάς

“Σαν τέτοια ώρα στο βουνό, ο Παύλος πληγωμένος
μεσ’ το νερό του αυλακιού ήτανε ξαπλωμένος.
Για σύρε, Δήμο μου πιστέ, στην ποθητή πηγή μου
και φέρε μου κρύο νερό να πλύνω την πληγή μου.
Σταλαματιά το αίμα μου, για σε Πατρίς, το χύνω,
για νάχεις δόξα και τιμή, να λάμψεις σαν τον κρίνο.
Είν΄η Ελλάδα μας μικρή, μικρή και ζουλεμένη,
μα ελευθερία έχει πολλή! Μες στο κλουβί δεν μπαίνει!
Παύλος Μελάς κι αν πέθανε, τ΄ αδέλφια του ας ζήσουν,
αυτά θα τρέξουνε μαζί για να τον αναστήσουν!”
(Από “Στα μυστικά του Βάλτου” της Πηνελόπης Δέλτα)

Οι περισσότεροι θα θυμόμαστε , από τα παιδικά μας χρόνια, το βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα. Η πλοκή του έργου εξελίσσεται στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία στις αρχές του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα. Οι συγκρούσεις Ελλήνων και Βουλγάρων ήταν σκληρότατες. Η συγγραφέας αναφέρεται στη ζωή και στη δράση δύο σημαντικών ηρώων του Αγώνα, του Τέλου Άγρα και του καπετάν-Νικηφόρου. Αυτοί ήταν αξιωματικοί του ελληνικού στρατού, οι οποίοι ήρθαν εθελοντές στη Μακεδονία για να ενισχύσουν τα ελληνικά αντάρτικα σώματα που πολεμούσαν εκεί...

Παύλος Μελάς

Ο Παύλος Μελάς γεννήθηκε στη Μασσαλία της Γαλλίας στις 29 Μαρτίου 1870 . Ήταν γιος του Μιχαήλ Μελά και γαμπρός του Στέφανου Δραγούμη.
Η καταγωγή της οικογένειάς του ήταν από τη Βόρεια Ήπειρο. Μετά τη μετακίνηση της οικογένειας στην Αθήνα, σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων απ' όπου αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός του πυροβολικού το 1891. Φέροντας τύψεις για την έκβαση του πολέμου του 1897 συμμετείχε από τους πρώτους στο ιδρυθέν το 1900 Μακεδονικό κομιτάτο για την εμψύχωση του απογοητευμένου ελληνικού πληθυσμού της Μακεδονίας και σε αντίδραση στη δράση των Βουλγάρων κομιτατζήδων. Έτσι από τον Φεβρουάριο του 1904 ο Παύλος Μελάς έσπευσε με άλλους τρεις αξιωματικούς, τους Α. Κοντούλη, Α. Παπούλα και Γ. Κολοκοτρώνη, προς επιτόπια μελέτη της κατάστασης. Αποτυγχάνοντας σε εκείνη την πρώτη προσπάθεια, επανήλθε τον Ιούλιο του ίδιου έτους οπότε και εισήλθε στη Μακεδονία ως ζωέμπορος με το όνομα "Πέτρος Δέδες". Μετά 20ήμερη παραμονή συναντήθηκε με τον Λάμπρο Κορομηλά στη Θεσσαλονίκη ανταλλάσσοντας σκέψεις για ανάληψη επιχειρήσεων και στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα.

 

     Στις 18 Αυγούστου όταν όλα ήταν έτοιμα . Κατά το σχέδιο , ο Παύλος Μελάς με το επιχειρησιακό όνομα Καπετάν Μίκης Ζέζας, επικεφαλής σώματος εκ 35 μόλις ανδρών, που το αποτελούσαν Μακεδόνες, Μανιάτες και Κρητικοί, ανέλαβε την αρχηγία του Μακεδονικού αγώνα ενάντια στους Βούλγαρους και εισήλθε ένοπλα στα Μακεδονικά εδάφη με την εντολή να ασκεί καθήκοντα αρχηγού και στις μικρότερες ομάδες που δρούσαν εν τω μεταξύ στη περιφέρειες Μοναστηρίου και Καστοριάς. Πληροφορηθέντες οι Τούρκοι από διάφορους καταδότες περί της εισόδου και της δράσης του Παύλου Μελά έθεσαν προς καταδίωξή του πολυάριθμο τουρκικό απόσπασμα. Παρά τις συνεχείς διώξεις του Οθωμανικού στρατού ο Παύλος Μελάς άρχισε ν΄ αποδεκατίζει τις βουλγαρικές ομάδες με βάση τα χωριά Λιγκοβάνη και Λίχυβο.

 

 

 

Όμως στις 13 Οκτωβρίου 1904 βρισκόμενος στα Στάτιστα και προδοθείς από την βουλγάρικη συμμορία του Μήτρου Βλάχου περικυκλώθηκε από Τουρκικό απόσπασμα 150 ανδρών. Μετά από δίωρη λυσσαλέα μάχη διέταξε αιφνίδια έξοδο τεθείς επικεφαλής των ανδρών του . Στην επιχείρηση αυτή τραυματίσθηκε θανάσιμα στην οσφυϊκή χώρα και πέθανε μετά από μισή ώρα στα χέρια του φιλου του, Γεώργιο Στρατινάκη. Η τελευταία του φράση πριν ξεψυχήσει ήταν: "Βούλγαρος να μη μείνει". Γύρω από το σώμα του νεκρού Π. Μελά εκτυλίχθηκε μια διπλωματική επιχείρηση για την παραλαβή και ενταφιασμό του. Οι Έλληνες δεν ήθελαν να γίνει γνωστό στους Τούρκους ποιός ήταν ο νεκρός, και συγκεκριμένα ότι ήταν Έλληνας αξιωματικός, διότι αυτό θα δημιουργούσε διπλωματική κρίση.

 

 

 

Αρχικά ο νεκρός θάφτηκε από τους χωρικούς έξω από τη Στάτιστα ενώ οι Τούρκοι δεν γνώριζαν την ταυτότητά του. Αργότερα ο προεστός της Στάτιστας ονόματι Ντίνας απεσταλμένος της Ελληνικής πλευράς (πιθανώς του Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη ή του οπλαρχηγού Κύρου) επιχείρησε να ξεθάψει και να μεταφέρει αλλού τον νεκρό. Στο μεταξύ όμως ο θάνατος του Μελά είχε μαθευτεί στην Αθήνα και η Τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα ειδοποίησε τις Τουρκικές Αρχές της Θεσσαλονίκης να βρουν το πτώμα ώστε να το χρησιμοποιήσουν ως απόδειξη της Ελληνικής επέμβασης σε Τουρκική επικράτεια. Έτσι, ενώ ο Ντίνας έκανε την εκταφή εμφανίστηκε Τουρκικός στρατός. Τότε έκοψε βιαστικά το κεφάλι του νεκρού και έφυγε. Το κεφάλι τάφηκε μπροστά στην Ωραία Πύλη του Ναού της Αγίας Παρασκευής στο χωριό Πισοδέρι ενώ οι Τούρκοι πήραν το ακέφαλο σώμα και το πήγαν στην Καστοριά για αναγνώριση. Ο Γερμανός Καραβαγγέλης, που γνώριζε τα πάντα, κινητοποίησε τη νεολαία της Καστοριάς που περικύκλωσε το Διοικητήριο και απαιτούσε να τους δοθεί το σώμα "κάποιου Ζέζα" που ήταν Έλληνας. Ο Μητροπολίτης, προειδοποιώντας ότι μπορεί να συμβούν ταραχές που θα έβλαπταν την ειρηνική συμβίωση Τούρκων και Ελλήνων κατάφερε να του δοθεί το σώμα το οποίο και τάφηκε στο παρεκκλήσιο των Ταξιαρχών.

     Μετά το θάνατό του η δράση των Ελληνικών δυνάμεων έγινε πιο έντονη, περιορίζοντας τη δράση των Βούλγαρων Κομιτατζήδων, και επιτυγχάνοντας την ένωση Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας με την Ελλάδα. Σήμερα, το όνομα του Παύλου Μελά φέρει προς τιμή του το χωριό Στάτιστα ενώ πλήθος προτομών του στολίζουν πλατείες πόλεων μεταξύ των οποίων στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα, την Κοζάνη και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.

     Ο Παύλος Μελάς θεωρείται σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα, και πολλά προσωπικά του αντικείμενα εκτίθενται τώρα στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Θεσσαλονίκης και στο μουσείο Παύλος Μελάς στην Καστοριά.(Φάνης Μαλκίδης, καθηγητής του Δ.Π.Θ)

΄΄Σε κλαίει λαός΄΄ τον τραγουδά ο Κωστής Παλαμάς

Σε κλαίει λαός. Πάντα χλωρό να σειέται το χορτάρι
στον τόπο που σε πλάγιασε το βόλι, ω παλικάρι.
Πανάλαφρος ο ύπνος σου του Απρίλη τα πουλιά
σαν του σπιτιού σου να τ΄ακούς λογάκια και φιλιά
και να σου φτάνουν του σκληρού χειμώνα οι καταρράχτες
σαν τουφεκιού αστραπόβροντα και σαν πολέμου κράχτες.
Πλατιά του ονείρου μας η γη και απόμακρη. Και γέρνεις
εκεί και σβεις γοργά.
Ιερή στιγμή. Σαν πιο πλατιά τη δείχνεις, και τη φέρνειςσαν πιο κοντά!

Τριαντάφυλλος Ηλιάδης-Οταν υπάρχει θέληση

"Για όλους υπάρχει μία Ιθάκη, ο κόσμος ο ωραίος, ο αληθινός βρίσκεται κάπου μέσα μας, αρκεί να θελήσουμε ειλικρινά και με συνέπεια να τον ψάξουμε".

Λόγια ίσως κοινότυπα, που θα μπορούσαν να είναι βγαλμένα από κάποιο βιβλίο με συμβουλές αναζήτησης της ευτυχίας και του νοήματος της ζωής. Οι ίδιες λέξεις, ωστόσο, αποκτούν διαφορετικό νόημα και αξία, όταν βγαίνουν από το στόμα ενός ανθρώπου, που από πολύ νωρίς στη ζωή του, "μάλωσε άσχημα" με την καλή τύχη.

Ο Τριαντάφυλλος Ηλιάδης, γεννήθηκε το 1950, σε ένα μικρό καπνοχώρι της Ξάνθης, τον Πετεινό, με πολύ σοβαρή αναπηρία στα χέρια και το ένα πόδι. Η μητέρα του είχε χάσει σε ατύχημα το ένα της χέρι. Σε ηλικία τεσσάρων ετών έχασε τον πατέρα του. "Ήμουν ένα συνονθύλευμα κακιάς τύχης", λέει σήμερα, καθώς ξεκινά να διηγείται τη διαδρομή του, από τα "μελανά", όπως τα χαρακτηρίζει, παιδικά του χρόνια, μέχρι την "αναγέννησή" του μέσα από τη ζωγραφική, την επιτυχία του, την καταξίωσή του και την αναζήτηση της πολυπόθητης ευτυχίας.

Ο Τριαντάφυλλος ζωγραφίζει με το στόμα. "Την ομορφιά της ζωής τη ζωγραφίζω στον καμβά. Θέλω τα μοτίβα μου και οι συνδυασμοί χρωμάτων να μη φέρνουν σε αμηχανία τους ανθρώπους, που βλέπουν τα έργα μου, αλλά να τους γεμίζουν με αισθήματα γλυκιάς νοσταλγίας", λέει και πραγματικά στους πίνακές του, όσο και στην αποδοχή τους από το κοινό, φαίνεται πως έχει πετύχει το στόχο του. Τα έργα του είναι εμπνευσμένα από ανθρώπινες μορφές, ιστορίες, φυσικά τοπία, αλλά και τα όνειρά του.

"Εκπληκτική δουλειά, με αληθινά χρώματα, γοητεία και φως, χωρίς καμιά υπερβολή στη ζωντάνια και την απόδοση της φύσης", έγραψε κάποιος επώνυμος στο βιβλίο εντυπώσεων, σε μία από τις πολλές εκθέσεις των έργων του. "Στην ελπίδα, την ηρεμία, την αισιοδοξία και τη χαρά της ζωής, που μας μεταδίδουν οι πίνακες του Τριαντάφυλλου Ηλιάδη. Με μοναδική συγκίνηση και πολλά ευχαριστώ", έγραψε κάποιος άλλος.

Ο Τριαντάφυλλος "ανακάλυψε" τη ζωγραφική σε ηλικία 7 ετών. "Ο κόσμος μας φτιάχτηκε για πλάσματα με δύο χέρια. Λόγω της αναπηρίας μου ήμουν αποκλεισμένος, σαν παιδί δεν μπορούσα να παίξω. Η επώδυνη συναίσθηση της σωματικής μου δυσπλασίας εισέβαλε ορμητικά μέσα μου, όταν άρχισα να συλλαμβάνω τα βλέμματα των άλλων να καρφώνονται επίμονα, άλλοτε διακριτικά και άλλοτε αδιάκριτα στα ασχημάτιστα σημεία του σώματός μου", θυμάται. "Μία ισχυρή αίσθηση μειονεξίας και άδικης καταδίκης μου άρχισε να διαμορφώνεται μέσα μου, που με έσπρωχνε απειλητικά έξω από τον κόσμο, στο περιθώριο. Απεγνωσμένα, αναζητούσα τρόπο να απαλλαγώ από αυτό το βαρύ συναισθηματικό κλίμα. Τότε άστραψε μέσα μου, σαν σανίδα σωτηρίας, η ιδέα να ασχοληθώ με τη ζωγραφική, τη ζωγραφική με το στόμα", λέει, ενθυμούμενος ότι "από τη στιγμή που άρπαξα το πινέλο αισθάνθηκα μία ψυχική αειφορία, ένα πέταγμα ψυχής, νόμιζα επιτέλους ότι μπορώ και εγώ κάτι να προσφέρω στην κοινωνία". Κάπως έτσι, ο Τριαντάφυλλος άρχισε να αναπτύσσει το ταλέντο του, μέχρι που κατάφερε, όπως χαρακτηριστικά λέει, "να πατήσω στα ανάπηρα μέλη μου".

Το ”μειδίαμα” της τύχης Σε ηλικία 12 ετών, εξαιτίας ενός από τα πολλά προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε, βρέθηκε να νοσηλεύεται στο νοσοκομείο Παίδων ΠΙΚΠΑ Πεντέλης. Στο νοσοκομείο, παραδόξως, η τύχη τού χάρισε, ίσως το πρώτο της “μειδίαμα”. Η Ελένη Μπουλούμπαση, μία διοικητική υπάλληλος, πρόσεξε τα σχέδια που αυθόρμητα ο Τριαντάφυλλος ζωγράφισε στο κομοδίνο, δίπλα στο κρεβάτι του. “Γνώριζε από τέχνη και αναγνώρισε το ταλέντο μου. Τότε με έφερε σε επαφή με τη Διεθνή Ένωση Αναπήρων Καλλιτεχνών (VDMFK), που εδρεύει στο Λιχτενστάιν”, μας λέει.

Η Ένωση -ιδρύθηκε το 1956 από τον ανάπηρο δήμαρχο Μονάχου Έριχ Στέγκμαν (Erich Stegmann)- συγκεντρώνει έργα ζωγραφικής ανάπηρων ατόμων, διοργανώνει εκθέσεις μ’ αυτά, τα τυπώνει σε μορφή καρτών, αφισών και ημερολογίων και με τα έσοδα που έχει απ’ αυτές τις δραστηριότητες αμείβει τους ανάπηρους δημιουργούς των έργων, εξασφαλίζοντάς τους έτσι μία δημιουργική απασχόληση και μία αξιοπρεπή διαβίωση. Το 1970, ο Τριαντάφυλλος έγινε μέλος της Ένωσης, που σήμερα αριθμεί 726 μέλη, προερχόμενα από 74 χώρες. Η ανταμοιβή “Η συναίσθηση ότι είχα πια να ανταποκριθώ στις προσδοκίες μία Ένωσης, που απευθυνόταν στους φιλότεχνους όλου του κόσμου, αναπτέρωσε τη θέλησή μου για δημιουργία και καλλιτεχνική ανύψωση. Ζωγράφιζα πλέον σε ρυθμό υπεράνθρωπο”, εξηγεί ο Τριαντάφυλλος.

Μέσα από τις δραστηριότητες της Ένωσης τού δόθηκε η δυνατότητα να συμμετάσχει σε πάρα πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, να πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις, να διακριθεί σε διεθνείς καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς, να συναντήσει προσωπικότητες της εγχώριας και διεθνούς πολιτικής, καλλιτεχνικής και πνευματικής σκηνής. “Ούτε στον ύπνο μου δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι συνέβαιναν όλα αυτά”, λέει. Το 1997 πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη έκθεση των έργων του Τριαντάφυλλου Ηλιάδη, υπό την αιγίδα του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης ”Θεσσαλονίκη 1997”. Την έκθεση επισκέφθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος, εντυπωσιασμένος από το έργο του, εισηγήθηκε τη βράβευσή του από την Ακαδημία Αθηνών, η οποία και ήλθε το Δεκέμβριο του 1998.

Στο γραφείο του, ο Τριαντάφυλλος έχει φωτογραφίες του με διάφορες προσωπικότητες: από πρωθυπουργούς μέχρι αρχιεπισκόπους. Από όλες, μία την έχει ξεχωρίσει, την έχει σε περίοπτη θέση του δωματίου. Είναι η φωτογραφία του γάμου του με την επί 33 έτη σύζυγό του, τη Σελήνη. “Η μοίρα με ευνόησε απλόχερα και μου έστειλε τη γυναίκα μου, που πίστεψε και πιστεύει σε μένα, που με αγάπη και αυταπάρνηση με στηρίζει, με ενισχύει και με έκανε ευτυχισμένο πατέρα δύο θυγατέρων”, λέει. Είναι φυσικό, λοιπόν, να της αφιερώνει και την έκδοση του βιβλίου με τα έργα του: “Στη γυναίκα μου, που της οφείλω ζωή μου, δεν ξέρω τι το σημαντικό υπάρχει που να μην της το οφείλω”. Ο Τριαντάφυλλος ζει σήμερα με την οικογένειά του, στη Θέρμη Θεσσαλονίκης.

Έχοντας αποδεχθεί εδώ και χρόνια τη σωματική του ιδιαιτερότητα και έχοντας συμφιλιωθεί μ’ αυτή, προτρέπει εκείνους που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα να πράξουν το ίδιο. “Όταν η φύση σε φρενάρει προσπαθείς να αξιοποιήσεις ό,τι σου έχει μείνει γερό. Οι δυσκολίες και αποτυχίες μπορεί να είναι πολλές, όμως, αν είσαι αποφασισμένος, θα πετύχεις. Εγώ δεν αισθάνομαι κακομοίρης, δεν είμαι ανάπηρος”, λέει περήφανα. “Ζω ανάμεσα σε ανθρώπους που στα μάτια τους χαίρομαι την αγάπη και εκτίμησή τους για μένα. Τώρα πια αισθάνομαι περίπου δικαιωμένος και -ας μην επισύρω το βάσκανο μάτι της μοίρας- ευτυχισμένος”, προσθέτει. Όσο για όνειρα και επιθυμίες; “Σήμερα η μεγαλύτερη επιθυμία που έχω, είναι να ζωγραφίσω μπροστά στον πρόεδρο της Δημοκρατίας”, λέει.

ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ο κ. Ηλιάδης τιμήθηκε από την Παμποντιακή Ομοσπονδία πρόσφατα, κατά τη διάρκεια του 7ου φεστιβάλ ποντιακών χορών που πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή.

Ιωάννης Καποδίστριας-Υπερασπιστής της δημοκρατίας

<<...Είμαι ευτυχής διότι ηδυνήθην να προσφέρω...δια την εθνικήν ανεξαρτησίαν και ελευθερίαν, δι΄ αυτό το τόσον θεάρεστον έργον, τα λείψανα της μετρίας καταστάσεώς μου εις το θυσιαστήριον της πατρίδας... Δια τον αυτόν τούτον λόγον θέλω αποφεύγει και ήδη να δεχθώ την προσδιοριζόμενην ποσότητα δια τα έξοδα του αρχηγού της Επικρατείας, απεχόμενος , εν όσω τα ιδιαίτερά μου χρηματικά μέσα εξαρκούν , από το να εγγίσω μέχρι και οβολού τα δημόσια χρήματα προς την ιδίαν μου χρήσιν....

Αποστρέφομαι το να προμηθεύω εις τον εαυτόν μου τας αναπαύσεις του βίου, αι οποίαι προυποθέτουν την ευπορίαν, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων, περικυκλωμένοι από πλήθος ολόκληρον ανθρώπων βυθισμένων εις την εσχάτην αμηχανίαν.

Ελπίζω ότι όσοι εξ υμών συμμετάσχουν εις την κυβέρνησιν θέλουν γνωρίσει μεθ΄ εμού ότι εις τας παρούσας περιπτώσεις, όσοι ευρίσκονται εις δημόσια υπουργήματα δεν είναι δυνατό να λαμβάνουν μισθούς αναλόγους με το βαθμό του υψηλού υπουργήματός των και με τας εκδουλεύσεις των , αλλ΄ ότι οι μισθοί ούτοι πρέπει να αναλογούν ακριβώς με τα χρημαστικά μέσα, τα οποία έχει η κυβέρνησις εις την εξουσίαν της.>>

(Ο Καποδίστριας προς την Δ΄Εθνική Συνέλευση , Αργος 4 Αυγούστου 1829). Αυτό ήταν το συγκλονητικό μήνυμα αυτού του μεγάλου ηγέτου και ανθρώπου.

Ιωάννης Καποδίστριας

Ο Ιωάννης καποδίστριας φθάνει στο Ναύπλιο τον Ιανουάριο του 1828 και αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της ελεύθερης πλέον Ελλάδας. Το ανεξάρτητο νέο κράτος δεν αποτελεί παρά ένα ΄΄απέραντον ερείπιον΄΄. Η χαρισματιοκή προσωπικότητά του, τα πολυποίκιλα προσόντα , οι σπουδαίες διπλωματικές ικανότητες, οι διεθνείς του σχέσεις, τον καθιστούν τον καταλληλότερο για τη θέση του Κυβερνήτη.

Επιδίδεται αμέσως στο έργο της ανόρθωσης με την παροιμιώδη εργατικότητά του. Πρώτο μέλημα η οργάνωση του στρατεύματος. Ο πόλεμος εξακολουθεί και ο αγώνας της απελευθέρωσης πρέπει να συνεχισθεί αμείωτος. Τίθενται οι βάσεις της οικονομίας, λαμβάνονται τα πρώτα μέτρα για τη γεωργία και τη βιοτεχνία.

Με δραστικές ενέργειες προχωρεί στην πάταξη της πειρατίας , ώστε να αποκατασταθεί η ελεύθερη επικοινωνία και να αναπτυχθεί η εμπορική ναυτιλία. Οργανώνει τις ανύπαρκτες ως τότε δημόσιες υπηρεσίες , αρχίζει ένα σημαντικό νομοθετικό έργο, σχεδιάζει τη δημιουργία νέων πόλεων, διανέμει γη στους ακτήμονες. Η μεγάλη , όμως, έμφαση δίδεται στην Παιδεία. Ο Κυβερνήτης κοιτάζει στο μέλλον.

Κατορθώνει όλα αυτά, όταν η φτώχεια των ανθρώπων αγγίζει την έσχατη ένδεια, όταν έχει να φροντίσει την περίθαλψη των χιλιάδων ορφανών παιδιών, ενώ συγχρόνως, προσπαθεί να εμφυσήσει στο λαό μια νέα νοοτροπία ελεύθερου πολίτη, αλλάζοντας συνήθειες δουλείας αιώνων.

Ενδειξη του ήθους του, απόδειξη της συμπόνοιας και της συμπαράστασης του Καποδίστρια στους κατατρεγμένους, είναι το ότι δεν δέχθηκε ποτέ να λάβει μισθό από την Πολιτεία, αντίθετα δήμευσε όλη την κτηματική περιουσία του στην Κέρκυρα υπέρ των απόρων συμπατριωτών του.

Παράδειγμα προς....αποφυγήν σε ΄΄μοντέρνους καιρούς΄΄, κατανοητό μόνο σε εκείνους που η αυτοθυσία για το κοινό καλό αποτελεί αμετακίνητη θέση.

Ο Καποδίστριας δεν πήρε , μόνον έδωσε. Παρέμεινε στην αρχή επί τρία χρόνια και οκτώ μήνες. Οι ανυπέρβλητες δυσκολίες που αντιμετώπισε δεν έχουν προηγούμενο στη νεώτερη ελληνική ιστορία. Και όμως , κατόρθωσε να δημιουργήσει κράτος.

Τα μέτρα και οι προθέσεις του, ωστόσο, δημιούργησαν αντιδράσεις. Οι εχθρικές διαθέσεις μερίδας των κοτζαμπάσηδων δεν αργούν να διαφανούν. Οι Αγγλοι συστηματικά αντιδρούν και ακολουθούν οι Γάλλοι. Σταδιακά η αντίδραση θα μετατραπεί σε απροκάλυπτη έχθρα. Το βίαιο, αιματηρό τέλος του Καποδίστρια ήταν μια ΄΄μοιραία΄΄ κατάληξη.

Οι σφαίρες εναντίον του Ελληνα Κυβερνήτη, το φονικό μαχαίρι (Γεώργιος Μαυρομιχάλης) που τον έπληξε το μοιραίο εκείνο πρωινό της 27ης Σεπτεμβρίου του 1831 μπροστά στην εκκλησία του Αγ. Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο καταγράφηκαν στην ιστορία ως μια ακόμη ελληνική τραγωδία.

Κυνική πολιτική

Και ενώ ο Καποδίστριας είναι ο κυβερνήτης της Ελλάδας οι μεγάλες δυνάμεις διακηρύσσουν κυνικά την προτίμησή τους για εγκαθίδρυση μοναρχικού πολιτεύματος . Ηταν φανερό ότι η αποτίναξη του τουρκικού ζυγού έπρεπε ν΄ αντικατασταθεί με υποταγμένα ξένου δόγματος όργανα, που δεν θα ανήκαν στην ορθοδοξία και δεν θα εγνώριζαν τη γλώσσα, τις παραδόσεις και το γεωγραφικό στίγμα της χώρας που επρόκειτο να ηγεμονεύσουν. Οι πικρίες και οι αντιδράσεις του Καποδίστρια , στις ωμές αυτές παρεμβάσεις στο πρόσωπο και στο αξίωμά του και η παραγνώριση με τόση ωμότητα των αποφάσεων των εθνοσυνελεύσεων που με τόσο σθένος υπεράσπιζε, είχαν ως συνακόλουθο αποτέλεσμα τη συντομότερη προαποφασισμένη φυσική εξόντωσή του.

Οι ξένοι οι οποίοι υπεκίνησαν τους Υδραίους δεν είχαν άλλον παρά να κατορθώσουν δια των ιδίων των Ελλήνων να λείψει από την Ελλάδα ο άγρυπνος φύλαξ αυτών .Στα σχέδιά τους αυτά οι ξένοι βρήκαν τους Ελληνες συμμάχους τους. Τους Ελληνες Εφιάλτες. Η οργάνωση του κράτους κατά τα διεθνή πρότυπα από τον Καποδίστρια, αποστέρησε οικογένειες ισχυρές και κοινωνικές ομάδες από τα μέχρι τότε εν πολλοίς άνομα εισοδήματά τους. Η οικογένεια Μαυρομιχάλη έχασε τα εισοδήματα του ιδιότυπου κρατιδίου της στη Μάνη αλλά και τις δυνατότητες πειρατικών καταδρομών, συνήθων μέχρι τότε.

Η κατάργηση του ελεύθερου λιμένος της Υδρας και η εγκατάσταση δημοσίων αρχών, στέρησε το ναυτικό νησί από τα πλούτη της ασυδοσίας των πρώτων χρόνων .

Κατόρθωμα απίστευτο των Χίων προσφύγων η Ερμούπολη της Σύρας, πολέμησε τον Κυβερνήτη για ανάλογα αίτια.

Σταμάτησε το λαθρεμπόριο, τις αποδοχές πειρατειών, την κιβδηλοποιία και τα νόμιμα τελωνειακά τέλη πήγαιναν πλέον στο Δημόσιο ταμείο.(Καθημερινή ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ 1996 )

Σύμφωνα με αρκετούς ιστορικούς η δολοφονία του Καποδίστρια οργανώθηκε απο την Μεγάλη Βρετανία και την Γαλλία. Απόδειξη ίσως είναι και το γεγονός ότι η γαλλική πρεσβεία δέχτηκε με ευκολία να παραχωρήσει άσυλο στον Γεώργιο Μαυρομιχάλη. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο φάκελος για την δολοφονία του Καποδίστρια στα βρετανικά αρχεία παραμένει απόρρητος.

1821-2021 : 200 χρόνια από την Επανάσταση του 21

Το 2021 θα γιορτάσουμε 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Ολοι θα θυμηθούμε τις ηρωικές εκείνες στιγμές, τους ήρωες που έδωσαν το αίμα τους για την απελευθέρωση της πατρίδας από τον Οθωμανικό ζυγό. Θα θυμηθούμε τον πρώτο της κυβερνήτη , τον Ιωάννη Καποδίστρια , που με τόσες ανυπέρβλητες δυσκολίες , προσπάθησε να δημιουργήσει ένα ελεύθερο κράτος. Ομως όπως και τότε ήμασταν περικυκλωμένοι από ξένους εχθρούς , από κοτζαμπάσηδες και Εφιάλτες έτσι ΄΄και τώρα κυκλωμένοι από ξένους εχθρούς. Τώρα παντού καρχαρίες να αρπάξουν την περιουσία μας, τα παιδιά μας, το μέλλον μας. Πάντα στα λόγια πατριώτες. Μα ο φοροφυγάς δεν είναι πατριώτης. Ούτε ο αραχτός του Δημοσίου. Ούτε ο κρατικοδίαιτος μικρός η μεγάλος επιχειρηματίας. Ούτε ο επιδοτούμενος αγρότης του καφενείου. Ουτε ο νεόπλουτος που μαιμουδίζει τον ευρωπαίο πολίτη. Ούτε ο πελάτης του βουλευτή, του κομματάρχη και του βλαχοδήμαρχου. Ούτε ο αφασικός που περνάει την ώρα του με χα χα χου χα. Πάντα, για όλα τα κακά της μοίρας μας. Πάντα για τις κακοδαιμονίες μας. Πάντα για τις ανοησίες μας. Πάντα για τις εγκληματικές επιλογές μας. Πάντα για όλα φταίνε οι ξένοι. Μας είπαν ψέματα πολλά. Συμφωνώ και επαυξάνω. Ομως κι εμείς είπαμε αναμεταξύ μας και στον εαυτό μας ψέματα πολλά. Ψέμα στο ψέμα κολύμπα τώρα στα σκατά και άσε τα εύκολα, τα φτηνά και τα πέτσινα τα πατριωτικά!΄΄. Στέφανος Δανίκας

Θα θύμιζα , ότι ανάμεσα στους κοτζαμπάσηδες και στους Εφιάλτες βρίσκονται και οι εκάστοτε πολιτικοί μας , οι οποίοι δεκαετίες τώρα , μας κυβερνάνε , αποκομίζοντας αμύθητα κέρδη για τον εαυτό τους . Μας είπαν παραμύθια πολλά και μας άφησαν εγκλωβισμένους σε μια παγίδα που ποτέ δεν προσέξαμε. Αναζητώ τον κυβερνήτη ΄΄ο οποίος θα είναι εφάμιλλος του Σωκράτους κατά την ηθική, του Θεμιστοκλέους κατά το φιλόπατρι , του Αριστείδου κατά την δικαιοσύνην , άλλος Κόρδος κατά την αυταπάρνησιν , άνθρωπος του Πλούταρχου μ΄ όλας τας αρετάς ενδοξοτάτων πατέρων κατά πάντα άξιος απόγονος '' όπως θα έλεγε και ο Σπηλιάδης , στον οποίον να πιστέψω για ένα καλύτερο μέλλον , για τα παιδιά μας , για μας , για την πατρίδα.
Γιατί θέλω ν΄ αλλάξω το στίχο ......

΄΄Καληνύχτα Κεμάλ , αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ΄΄...

κοτζαμπάσηδες: Η οικονομική ολιγαρχία της εποχής, οι έχοντες και κατέχοντες, οι αντιπρόσωποι των τουρκικών συμφερόντων προεπαναστατικά και των δυτικών μετεπαναστατικά.