Η μαθηματική ιδιοφυϊα του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή

Αγαπητή κυρία Διευθύντρια,

Με αφορμή την παρουσίαση του συγγραφέα Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη που δημοσιεύσατε στο τελευταίο τεύχος της εφημερίδας σας (O Λόγος) , θα ήθελα να προσθέσω λίγα λόγια για το μεγάλο Ελληνα μαθηματικό Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή.

Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή , με καταγωγή από τη Θράκη, γεννήθηκε πριν 140 χρόνια (Σεπτέμβριος του 1873) στο Βερολίνο, όπου υπηρετούσε ο πατέρας του ως διπλωματικός ακόλουθος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τις περισσότερες σχολικές χρονιές πέρασε, ως μαθητής, στο Βέλγιο, επειδή ο πατέρας του διετέλεσε για πολλά χρόνια πρεσβευτής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στις Βρυξέλλες. Η κλίση του για τα Μαθηματικά φάνηκε από την εποχή που ήταν μαθητής, σπούδασε όμως μηχανικός στη Βελγική Στρατιωτική Ακαδημία, απ' όπου αποφοίτησε το 1895.

Εργάστηκε για πέντε χρόνια ως μηχανικός, αλλά τελικά υπερίσχυσε η αγάπη του για τα Μαθηματικά και το 1900 αποφασίζει να σπουδάσει Μαθηματικά στη Γερμανία. Παρακολούθησε για δύο χρόνια μαθήματα στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο το Γκέτινγκεν (Goetingen), που την εποχή εκείνη ήταν το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο Μαθηματικών της Ευρώπης. Από το πανεπιστήμιο αυτό πήρε διδακτορικό δίπλωμα το 1904 και τον τίτλο του υφηγητή το 1905. Αφού διετέλεσε καθηγητής για σύντομα χρονικά διαστήματα σε δύο περιφερειακά πολυτεχνεία της Γερμανίας, το 1913 εκλέγεται καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν και το 1918 καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Δεν πρόλαβε όμως να μείνει για πολύ στο Βερολίνο. Το 1920 δέχεται την πρόσκληση του Βενιζέλου να αναλάβει την οργάνωση του Πανεπιστημίου της Σμύρνης, παραιτείται από τη θέση του στο Βερολίνο και εγκαθίσταται οικογενειακώς στη Σμύρνη.

Δυστυχώς, το Πανεπιστήμιο της Σμύρνης δεν έμελλε να λειτουργήσει ποτέ, εξαιτίας της Μικρασιατικής Καταστροφής, και ο Καραθεοδωρή διορίστηκε τον Αύγουστο του 1922 καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ωστόσο η κατάσταση στα ελληνικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν ήταν ρόδινη από τότε. Ετσι στον Καραθεοδωρή – θεωρείται ως μεγαλύτερος έλληνας μαθηματικός από την αρχαιότητα - το Πανεπιστήμιο Αθηνών είχε αναθέσει τη διδασκαλία των Μαθηματικών στους πρωτοετείς φοιτητές της Χημείας! Απογοητευμένος ο Καραθεοδωρή εγκαταλείπει το 1924 την Ελλάδα, αποδεχόμενος μια καθηγητική έδρα στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Στο ίδρυμα αυτό παρέμεινε ως τη συνταξιοδότησή του, το 1938.

Ο σύλλογος Ποντίων και Βορειοελλαδιτών Σύρου νιώθει ιδιαίτερη τιμή που το Φεβρουάριο του 2010 τίμησε το μεγάλο Θρακιώτη επιστήμονα, αναδεικνύοντας το έργο του, με κεντρικό ομιλητή τον κ. Νίκο Λυγερό, Επιστημονικό Σύμβουλο του μουσείου Καραθεοδωρή στην Κομοτηνή .Στην εκδήλωση μίλησαν για το έργο του μεγάλου Ελληνα μαθηματικού η υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων της Πανεπιστημιακής μονάδας Χίου κ. Ισαβέλλα Μπουρνιά και ο Λέκτορας της Πανεπιστημιακής Μονάδας Σύρου κ. Σπύρος Βοσινάκης.

Τέλος θα συμφωνήσω με τον κ. Ιντζέμπελη σχετικά με τους νέους και την επαγγελματική τους σταδιοδρομία ότι δηλαδή ο Καραθεοδωρή διδάσκει με τη στάση του. Ενώ είχε μια πολύ καλή επαγγελματική θέση ως μηχανικός , τελικά και παρ΄ όλες τις προτροπές των φίλων της οικογένειας ακολούθησε αυτό που πραγματικά αγαπούσε. Γράφει στις αυτοβιογραφικές του σημειώσεις ''η οικογένειά μου , οι παλιοί μοι φίλοι Δημήτριος Βικέλας και Μάρκος Δραγούμης έβρισκαν το σχέδιό μου να εγκαταλείψω μια εξασφαλισμένη θέση με πολλές δυνατότητες για το μέλλον, περισσότερο από κωμικό. Εγώ ο ίδιος δεν ήμουν ουδόλως πεπεισμένος ότι αυτό το σχέδιο θα πετύχει και θα αποφέρει καρπούς. Δεν μπορούσα όμως να αντισταθώ στην καταναγκαστική ιδέα, ότι μόνον η ανεμπόδιστη ενασχόληση με τα Μαθηματικά έδινε στη ζωή μου το περιεχόμενό της>>.